Kolka u niemowlaka

Z racji na fakt, iż dawno nie było na blogu "wątków dziecięcych", dziś artykuł dla świeżo upieczonych lub przyszłych mam, czyli ... kolka niemowlęca w roli głównej. Chyba przyznacie mi rację, że kolka to jeden z najczęstszych problemów, z jakimi spotykają się rodzice w pierwszych miesiącach życia dziecka. No cóż... c'est la vie. ;)

Nie muszę tutaj chyba wspominać, że dominującym objawem kolki u niemowlaka jest nagły, niedający się ukoić, długotrwały płacz. Właśnie ten trudny do poskromienia krzyk maluszka, często przyprawia rodziców o drżenie serca... Trudno się temu zresztą dziwić. A jakie są inne znamienne dla kolki objawy? 

Z reguły przy ataku kolki dziecko ma twardy i wzdęty brzuszek, zaciska piąstki, pręży się i naprzemiennie raz przykurcza, a raz prostuje nóżki. Jest to związane z nadmiernym gromadzeniem gazów w jelitach. 
Warto sobie uświadomić, iż charakterystyczne dla kolki jest to, że jej objawy z reguły pojawiają się między 2-4 tygodniem życia, a ustępują w 3-4 miesiącu życia. Ponadto, dolegliwości występują najczęściej o podobnej porze dnia, z reguły w godzinach wieczornych, utrzymują się minimum 3 godziny i pojawiają się minimum 3 dni w tygodniu, a więc ... niestety czasami świeżo upieczeni rodzice mogą tylko pomarzyć o spokojnym wieczorze. 

Mamy już objawy, więc zastanówmy się nad tym, jakie mogą być przyczyny, tej dokuczliwej dla maluszka, a uciążliwej dla jego rodziców dolegliwości...?



Często wśród przyczyn kolki wymienia się niedojrzałość przewodu pokarmowego maluszka i związane z tym zaburzenia trawienia i wchłaniania, co przedkłada się z kolei na zaburzenia ruchów perystaltycznych jelit. 
Nie bez znaczenia są też zaburzenia składu jelitowej flory bakteryjnej.
Są tacy, którzy upatrują przyczyn w niedojrzałości układu nerwowego. Czasami zaś jako "winowajcę" wymienia się nadwrażliwość na białko mleka krowiego, czy nietolerancję laktozy. I wreszcie... czynnik ludzki, czyli niewłaściwa technika karmienia, pośpiech, co sprawia że maluch połyka dużą ilość powietrza. 

Dużo tego! Ktoś mógłby powiedzieć, że skoro znamy przyczyny, to właściwie nie będzie problemu z łagodzeniem tej dolegliwości.. ale niestety na tym polu nie jest już tak kolorowo. Problem pojawia się dlatego, że nie jest łatwo przypisać konkretną przyczynę do konkretnego przypadku. Właśnie dlatego, łagodzenie dolegliwości związanych z kolką wcale do łatwych nie należy. 

Od czego więc zacząć...? Ja myślę, że od wyeliminowania czynników ryzyka. Po pierwsze warto podjąć próbę modyfikacji techniki karmienia tak, aby zmniejszyć ilość połykanego przez Maluszka powietrza. W przypadku karmienia piersią podpytajcie w tej kwestii położną. Ona z reguły pomoże znaleźć dogodną pozycję. U dzieci "butelkowych" często pomocna jest natomiast zmiana butelki, czy smoczka (inny kształt, średnica otworu itp). Polecam tutaj stosowanie specjalnych butelek "antykolkowych", których obecnie na rynku jest całkiem spory wybór.
Ponadto zawsze po karmieniu wskazane jest noszenie dziecka w pozycji pionowej, co ułatwia usuwanie połkniętego podczas jedzenia powietrza, czyli... standardem niech będzie tak zwane "odbijanie". Wiem, wiem... nie zawsze się chce, zwłaszcza w godzinach nocnych, kiedy tych pobudek jest i tak wiele, ale uwierzcie, że to naprawdę czasami działa cuda. Warto także zadbać o odpowiednią pozycję niemowlaka w łóżeczku, czyli unieść materac pod kątem około 30 stopni tak, aby główka znajdowała się wyżej. 

W łagodzeniu dolegliwości związanych z kolką znaczącą rolę odgrywa często odpowiednie postępowanie dietetyczne, czyli eliminacja z diety dziecka lub matki karmiącej mleka krowiego. Przy karmieniu piersią oznacza to dietę bezmleczną mamy karmiącej, a przy karmieniu sztucznym zmianę mieszanki na hydrolizat wysokiego stopnia hydrolizy ("Bebilon pepti DHA", "Nutramigen"). 

Czasami takie metody nie wystarczą i niestety kolka jest nieunikniona. Co wtedy...? Na pewno warto zastosować łagodne metody uspokajające - kołysanie, ciepły okład na brzuszek, czy też delikatny masaż. W przypadku masażu niezmiernie ważna jest jego technika. Pamiętajcie, że brzuszek maluszka zawsze należy masować w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara. Można przy tym delikatnie przyciskać do brzuszka, zgięte nóżki naszego Szkraba, co ułatwia eliminację gazów. Dobrze wykonany masaż nie tylko jest pomocny w łagodzeniu dolegliwości kolkowych, ale także jest świetną okazją do bliskiego kontaktu z Maluszkiem. A uwierzcie - niemowlęta naprawdę takiej czułości i bliskości potrzebują całe mnóstwo. 

Wiem z doświadczenia, że podczas kolki rodzice próbują różnych metod uspokajania. U mnie na przykład dobrze sprawdzał się szum włączonej suszarki, czy odkręcona woda w łazience. :) Teraz można  ściągnąć sobie na telefon komórkowy odpowiednie aplikacje z takimi monotonnymi dźwiękami, które dość skutecznie uspokajają. :)

Jeśli te metody nie pomogą, to nie pozostaje nic innego, jak udać się do apteki. Preparatów aptecznych jest oczywiście wiele, więc co wybrać...? 

Polecam zacząć od preparatów tradycyjnych, czyli herbatek ziołowych. Pomocny może okazać się choćby napar z kopru włoskiego, o działaniu wiatropędnym, o którym pisałam szerzej TUTAJ. Skutecznie redukuje on wzdęcia i skurcze jelit. W zanadrzu mamy też herbatkę rumiankową, która działa rozkurczowo, ale tutaj uwaga na działanie alergizujące! 
Wiem z doświadczenia, że rodzice chętnie sięgają po granulaty, bo są one wygodniejsze w użyciu. Chyba najbardziej popularna jest "Herbatka z kopru włoskiego HIPP", jednak warto zwrócić uwagę na fakt, iż mamy w jej składzie glukozę, :( ja więc raczej nie jestem jej zwolenniczką. Jakiś czas temu natomiast HIPP wprowadził herbatki dla niemowląt w torebkach do zaparzania. Mamy do dyspozycji albo "Herbatkę z kopru włoskiego" albo "Herbatkę rumiankową" - obie do stosowania od 1 tygodnia życia. Tutaj już plus za brak dodatku cukru. 

Jeśli herbatki ziołowe okażą się niewystarczające, można sięgnąć po preparaty redukujące objętość gazów w jelitach, zawierające dimeticon, czy simeticon. Nazwy brzmią pewnie dla Was dziwacznie, ale za to cechuje je prosty mechanizm działania. :) Substancje te rozbijają pęcherzyki powietrza nagromadzone w świetle jelit, które tak w uproszczeniu..  "pękają jak bańki mydlane". Ułatwia to ich usuwanie, a co za tym idzie zmniejsza uczucie napięcia i dolegliwości bólowe. Dodatkową zaletą jest fakt, iż działają one tylko w obrębie przewodu pokarmowego (nie wchłaniają się), więc cechuje je wysoki stopień bezpieczeństwa. I z tego też powodu można je stosować i niemowląt już od 28 dnia życia, czasami na zalecenie lekarza także wcześniej.
Jakie preparaty mamy tutaj do dyspozycji...? Najbardziej popularne to krople "Espumisan", czy "Infacol", które zawierają simetikon w stężeniu 40 mg/ml, oraz "Bobotic" (stężenie 66,66 mg/ml) Ja bardziej lubię rekomendować "Espumisan" z racji na wygodniejszy jak dla mnie sposób dawkowania - w kroplach. W przypadku "Infacolu" dołączony jest natomiast do opakowania specjalny zakraplacz, którego zawartość należy wycisnąć na język dziecka. Mi jednak nie przypadł on do gustu.

Pewien czas temu na rynku pojawiły się krople "Bobotic forte" - o stężeniu simeticonu aż 135 mg/ml, co pozwala na zmniejszenie dawki jednorazowej tylko do 3 kropli. Z doświadczenia wiem, że maluszkowi (zwłaszcza karmionemu piersią) czasami ciężko cokolwiek podać do buziaka, więc jest to ciekawa alternatywa, bo z 3 kroplami nie powinno być problemu. 
Mamy także do dyspozycji "Bobotic" w kapsułkach twist-off. Wtedy zawartość całej takiej kapsułki wyciska się bezpośrednio do buźki dziecka. Więc i o takiej możliwości też warto pamiętać. :)

Tymczasem na forach internetowych dla młodych mam przeczytać można o "cudownym"  preparacie na kolkę - kroplach "Sab simplex" firmy Pfizer. Nie są one dostępne w Polsce, ale można je kupić w niektórych krajach, nawet u naszych sąsiadów w Czechach. Czy to jakiś super środek...? Właściwie zastanawiam mnie fenomen tego specyfiku, bo patrząc na skład to nic innego jak wspomniany powyżej simeticon - w dawce 69,19 mg/1 ml. Ale lek robi furorę w internecie.

Poza wymienionymi preparatami pomocne mogą okazać się... probiotyki. Tutaj właściwie jeśli chodzi o badania, to w łagodzeniu dolegliwości kolkowych potwierdzono skuteczność szczepu Lactobacillus reuteri Protectis. Do dyspozycji w aptekach mamy krople "BioGaia". Nie są one tanie, bo opakowanie 5 ml to koszt około 30-40 zł, ale jak to mówią.. "tonący się brzytwy chwyta"... Myślę, że spróbować warto. 

Raczej ostatnia deska ratunku jeśli chodzi o preparaty bez recepty, to krople "Delicol". Co mamy w składzie? Nic innego jak specjalny enzym (laktazę), który rozkłada laktozę zawartą w mleku i sprawia, że staje się ono lepiej przyswajalne. Jeśli chodzi o skuteczność, to tutaj jest różnie. Zapewne w przypadku, gdy kolka jest związana z nietolerancją laktozy, będzie poprawa. W innych przypadkach, nie ma co spodziewać się cudów.

Tyle o preparatach z aptecznej półki. Pamiętajcie, że nie każdy trudny do ukojenia płacz niemowlaka to kolka. Czasami może być on zwiastunem poważniejszych problemów zdrowotnych. Jeśli podejrzewacie u swojej pociechy kolkę, warto mimo wszystko skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć inne stany chorobowe, np. niedrożność przewodu pokarmowego,  czy zapalenie ucha środkowego.

A wszystkim świeżo upieczonym i przyszłym rodzicom życzę jak najmniej kolkowych problemów u maleństwa.


Warto również przeczytać:

Magnez dla dziecka

Ach ten rotawirus

Kwasy omega-3 a rozwój dziecka