Hemoroidy

Moi drodzy, bardzo się cieszę, że liczba odsłon mojego bloga wkrótce przekroczy 1 milion. :) To oznacza, że podoba się Wam to co piszę, jednocześnie dając mi motywację na kolejne artykuły, gdyż jak wiecie piszę go dla Was. 
Dziś więc znów artykuł "na Wasze zamówienie". :) Tym razem będzie o hemoroidach, które często solidnie uprzykrzają nam życie. Mimo, że z chorobą hemoroidalną boryka się spory odsetek społeczeństwa, do dziś jest ona uważana za wstydliwy problem, wręcz temat tabu. Często boimy się wizyty u specjalisty i cierpimy w milczeniu, bo preparaty apteczne nie zawsze okazują się skuteczne. Jak więc sobie pomóc...?

Na początek kilka słów tytułem wstępu, czyli... co to właściwie są hemoroidy?

Warto wiedzieć, że hemoroidy same w sobie nie są zmianami patologicznymi, mamy je wszyscy. Tak, tak... Hemoroidy (inaczej guzki krwawnicze) są to bowiem prawidłowe struktury anatomiczne kanału odbytu. Stanowią one uwypuklenia błony śluzowej odbytu o kształcie "poduszeczek" wypełnionych splotami naczyniowymi. Nie są one "od parady", tylko spełniają ściśle określoną funkcję - stanowią uszczelnienie odbytu i ułatwiają wydalanie strawionej treści pokarmowej. O chorobie hemoroidalnej mówimy natomiast wtedy, kiedy guzki krwawnicze ulegają przekrwieniu i powiększają się, pojawia się stan zapalny i towarzyszące mu objawy. 

Jakie są objawy choroby hemoroidalnej? 

Najczęściej jest to świąd i pieczenie okolicy odbytu oraz tępy ból nasilający się przy defekacji. Inne objawy to uczucie niecałkowitego wypróżnienia, wypadanie hemoroidów (w zaawansowanym stadium), zapalenie i obrzęk w okolicy odbytu, wysięk lub śluzowa wydzielina. Czasami w trakcie oddawania stolca pojawia się krwawienie. UWAGA! Każde krwawienie z okolic odbytu wymaga szczegółowej diagnostyki. Nie jest to bowiem objaw przypisany tylko hemoroidom, ale może świadczyć o poważnych schorzeniach tj. nowotwór jelita grubego. Z reguły krwawienie towarzyszące hemoroidom jest bezbolesne, a krew świeża i jasna. Niepokój powinna natomiast wzbudzić ciemna krem, oraz towarzyszący krwawieniu ból. Wtedy zalecam jak najszybszą konsultację lekarską!

Jakie są przyczyny choroby hemoroidalnej?

Sporo mówi się o jej podłożu genetycznym, ale są jednak pewne czynniki, które predysponują do powstawania żylaków odbytu. Myślę, że warto je tutaj wymienić:

1. nieprawidłowe nawyki żywieniowe (dieta uboga w błonnik, mało warzyw i owoców, niedostateczna dobowa podaż płynów, nadużywanie alkoholu, mocnej kawy, czy herbaty)

2. mała aktywność fizyczna (siedzący tryb życia, długotrwała praca w pozycji stojącej, wielogodzinne "siedzenie za kółkiem")

3. zaparcia i biegunki

4. ciąża i poród zwłaszcza siłami natury, ale ... także kobiety po cc miewają problemy z hemoroidami

5. podeszły wiek

6. przebyte zabiegi operacyjne okolicy rektalnej

7. nieodpowiednia higiena odbytu

8. marskość wątroby

9. otyłość

Jak więc sami widzicie, czynników, które mogą sprzyjać chorobie hemoroidalnej jest cała masa. Na część z nich nie mamy wpływu, na przykład wiek... hihi... a szkoda, że do tej pory nikt nie wymyślił cudownego środka na odmłodzenie, ;) ale są też takie, które niewielkim wysiłkiem można zmodyfikować.

A więc... słów kilka o profilaktyce choroby hemoroidalnej.

Właściwie kiedy pojawia się problem z hemoroidami, należy jak najszybciej przystąpić do działania. Nie oznacza to od razu, że trzeba zrobić szturm na aptekę i wykupić wszystkie możliwe preparaty w postaci czopków, czy maści. ;) Zaczynamy zawsze od modyfikacji stylu życia. 

Pierwsze cztery kroki w walce z hemoroidami to:

1. Dieta bogata w błonnik, czyli... włączmy do codziennego jadłospisu dużą ilość świeżych warzyw i owoców, oraz produktów pełnoziarnistych (otręby, płatki owsiane, pieczywo razowe).
Dlaczego to takie ważne..? Odpowiednia ilość błonnika w codziennej diecie, zapewnia formowanie miękkich mas kałowych i zapobiega zaparciom. Pamiętajcie jednak, że przy diecie wysokobłonnikowej niezmiernie ważna jest odpowiednia podaż płynów (około 2 litry/dobę)! W przeciwnym razie błonnik zbijał się będzie w jelitach w twarde kule, co spowoduje efekt odwrotny do zamierzonego, czyli nasilenie zaparć... A przecież nie o to nam chodzi.

Dla bardziej leniwych i tych, którzy mają problem z wdrożeniem właściwiej diety, mamy w aptece gotowe preparaty błonnikowe, zarówno w postaci proszków, pastylek do ssania, jak i tabletek. Więcej o preparatach błonnikowych pisałam w tym artykule. Dodam tylko, że moim ostatnim odkryciem jest preparat "Fibraxine" w saszetkach. Jest to połączenie laktoferyny i błonnika roślinnego pozyskiwanego z kory modrzewia. Nie wymaga on popijania dużą ilością płynów. W aptece spotkałam się już z opiniami pacjentów, że jest to specyfik, który pomaga nawet, gdy wszystkie inne preparaty błonnikowe zawodzą. Jedyna wada to w sumie troszkę mdły smak po rozpuszczeniu w wodzie, ale da się przeżyć.

2. Aktywność fizyczna.
Nadrzędna niech będzie więc zasada "ruch to zdrowie", choć... warto podkreślić, że niektóre sporty zwiększają ryzyko choroby hemoroidalnej (kajakarstwo, kolarstwo, jazda konna).

3. Unikanie nadmiernego parcia na stolec i długiego przebywania w toalecie.
Krótko mówiąc... koniec  z przeglądaniem codziennej prasy, czy czytaniem książek podczas oddawania stolca. Choć niektórym pewnie będzie ciężko zrezygnować. ;) Ach te złe nawyki. ;)

4. Odpowiednia higiena odbytu.
Do higieny okolicy rektalnej można zastosować tradycyjne tzw. szare mydło.
Kiedyś w aptekach można było dostać płyn do higieny odbytu "Analen", który zbierał naprawdę bardzo dobre opinie. Teraz niestety jest problem z jego dostępnością, ale firma Miralex wprowadziła na rynek nowy wyrób medyczny: "Proktis-M aktywna pianka oczyszczająca". Jest to preparat do oczyszczania okolicy odbytu po zabiegach chirurgicznych, a także w schorzeniach proktologicznych (w tym chorobie hemoroidalnej). Patrząc na skład (escyna, nagietek lekarski, wąkrotka azjatycka, bisabolol, olej ze słodkich migdałów, olejek miętowy), produkt zapowiada się naprawdę obiecująco.

Tyle o profilaktyce. Jeśli to wystarczy, to świetnie, ale wiem z doświadczenia, że nie zawsze jest tak kolorowo. I co wtedy, czyli.....

Jak załagodzić dolegliwości związane z hemoroidami?

Myślę, że warto pamiętać o ziołach, bo one czasami naprawdę potrafią zdziałać cuda. Wiem, wiem... nie wszyscy wierzą w ziołolecznictwo, ale ja akurat mam na tym polu pozytywne doświadczenia. Ze swojej strony mogę polecić tutaj tzw. "nasiadówki", najlepiej z kory dębu i rumianku. Efekt czasami jest naprawdę zaskakujący. 

A dla tych, którzy nie do końca mają przekonanie do metod tradycyjnych, mamy w aptekach całą gamę preparatów do stosowania miejscowego przy hemoroidach tj. kremy, maści, czopki. Są to środki, które mają za zadanie łagodzenie objawów choroby hemoroidalnej (zresztą z różnym skutkiem) i tylko tyle. Raczej nie polecam wierzyć reklamom, że wyleczą one hemoroidy raz na zawsze. Nie ma co się oszukiwać.
Czym się kierować przy wyborze odpowiedniego preparatu? 
Właściwie ciężko jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. W składzie ów specyfików znajdziemy rozmaite substancje: środki miejscowo znieczulające, środki o działaniu ściągającym, składniki uszczelniające i wzmacniające ściany naczyń krwionośnych, składniki przeciwzapalne, nawilżające, immunizacyjne, a nawet antybiotyki. Dość łatwo się w tym wszystkim pogubić, więc postaram się dać Wam pewne wskazówki. 

1) Jeśli dolegliwości nie są szczególnie nasilone, a odczuwamy pewien dyskomfort w okolicy odbytu, nie ma co szaleć i od razu stosować preparaty "z grubej rury". Co to oznacza? Nie sięgamy wówczas po środki z substancjami znieczulającymi, bo i po co... skoro nie boli. Nie szalejmy także ze sterydami. Z reguły wystarczyć powinny wówczas preparaty na bazie wyciągów roślinnych. 
Przykładowe preparaty to:
"Hemocal" czopki - na bazie wyciągu z nagietka o działaniu przeciwzapalnym;
"Emorect" żel - zawierający wyciąg z nasion kasztanowca, który wzmacnia ściany naczyń krwionośnych oraz nalewkę z arniki o działaniu przeciwzapalnym;
"FitoroiD" biomaść - tutaj występuje cała masa składników roślinnych (m.in. kwiatostan kocanki włoskiej, korzeń ruszczyka, żel z liści aloesu), które wykazują zarówno działanie przeciwzapalne, jak i zapobiegają podrażnieniom i zastojom żylnym w okolicy odbytu. Produkt wzbogacono o składniki natłuszczające i pielęgnujące, takie jak masło karite, czy olej jojoba.

2) Jeśli pojawia się niewielkie krwawienie związane z hemoroidami, dość dobrze powinny sprawdzić się preparaty zawierające substancje o działaniu ściągającym. Już wyjaśniam, o co chodzi... Działanie ściągające polega na denaturacji śluzu i białka na powierzchni błony śluzowej, co powoduje, że tworzy się coś ala warstwa izolująca. Spełnia ona rolę ochronną przed czynnikami drażniącymi, a wiadomo, że przy hemoroidach wszystko jest w stanie podrażnić, poza tym zmniejsza się wysięk. Do substancji o działaniu ściągającym zaliczamy: tlenek cynku, związki bizmutu, taninę, czy wyciągi roślinne bogate w garbniki (wyciąg z kory, nasion i liści kasztanowca, wyciąg z kłącza pięciornika kurze ziele, wyciąg z ziela krwawnika, wyciąg z kory dębu). 
Warto podkreślić także fakt, że surowce garbnikowe nie tylko działają ściągająco, ale również obkurczają naczynia krwionośne w warstwie zdenaturowanej, czyli mogą hamować drobne krwawienia, a o to nam przecież chodzi.
Przykładowy preparat tej kategorii to "Procto-Hemolan protect" czopki.

Można też sięgnąć po specyfiki zawierające substancje nawilżające, na przykład kwas hialuronowy. Moim ulubionym preparatem z tej kategorii jest maść "Proktis-M". Kwas hialuronowy zawarty w preparacie tworzy izolującą warstwę ochronną, która chroni śluzówkę odbytu przed uszkodzeniami mechanicznymi, poza tym pobudza procesy gojenia się ran, a więc w sam raz przy niewielkich krwawieniach. Dodatkowo mamy w składzie substancje o działaniu przeciwzapalnym, a także uszczelniającym naczynia krwionośne, więc... jak na moje oko skład naprawdę przyzwoity. :)
Nieco inny skład mają czopki "Proktis-M", ponieważ poza kwasem hialuronowym, mamy wyciąg z wąkrotki azjatyckiej, który także stymuluje gojenie się ran oraz przeciwzapalny wyciąg z nagietka i aloesu, a także antybakteryjny olejek z drzewa herbacianego. Jest to preparat cieszący się dobrymi opiniami wśród klientów mojej apteki.

3) Jeśli pojawia się ból przy wypróżnianiu, to dobrze jest zastosować preparat zawierający środek znieczulający miejscowo, który szybko uśmierzy, czasami naprawdę bardzo dokuczliwy ból. Środki te charakteryzuje niska toksyczność, więc są dość powszechne w preparatach do walki z hemoroidami, ale ... mają jedną wadę - niestety stosunkowo krótki czas działania. 
Substancje znieczulające znajdziemy m.in. w preparatach: "Procto-Hemolan" krem, czy "Procto-Glyvenol" krem lub czopki
Oba specyfiki są warte uwagi. Poza znieczulającą lidokainą, zawierają tribenozyd, o szerokim profilu działania, bo wykazuje on własności uszczelniające i wzmacniające ściany naczyń krwionośnych, ale także działa przeciwzapalnie, przeciwwysiękowo i przeciwobrzękowo. Z doświadczenia wiem, że pacjenci dość często sięgają po te preparaty i  z reguły są zadowoleni z efektów. Nie polecam jednak ślepo wierzyć w reklamę, że "Procto-Hemolan" skutecznie zapobiegnie nawrotom choroby hemoroidalnej. Nie jest to środek do stosowania profilaktycznego, tylko raczej w przypadku zaostrzeń, które wiążą się z dolegliwościami bólowymi. Prosta zasada - nie ma bólu, to nie stosujemy środków znieczulających miejscowo. 

Innym preparatem o podobnym profilu działania jest "Ruskorex" - czopki i krem. 

4) Jeśli ból towarzyszący hemoroidom ma charakter ciągły (a nie tylko przy wypróżnianiu), to oczywiście najlepiej jak najszybciej skontaktować się z lekarzem proktologiem. Natomiast do czasu wizyty można spróbować nieco załagodzić dolegliwości. W takiej sytuacji można sięgnąć po "Proctosedon" maść lub czopki (kiedyś "Proctosone"). Są to zdecydowanie najmocniejsze preparaty na hemoroidy z aptecznej półki, które nabyć można bez recepty. Co mamy w składzie? Poza eskuliną o działaniu uszczelniającym naczynia (czyli zatrzymującym krwawienie), mamy substancję znieczulającą, która szybko uśmierzy ból, steryd (hydrocortison), który wykazuje silne działanie przeciwzapalne oraz antybiotyk (neomycynę), który zapobiega zakażeniom. Ale UWAGA! Z racji na obecność sterydu w składzie, jest to preparat do krótkotrwałego stosowania (max. 6 dni) i o tym pamiętajcie! Czyli "Proctosedon" traktujcie jako ostatnią deskę ratunku!

Przedstawiłam uproszczony schemat doboru odpowiedniego specyfiku przy chorobie hemoroidalnej. Nieco odmiennym preparatem od całej reszty jest znany pewnie większości z Was "Posterisan". Obie wersje (maść i czopki) zawierają zawiesinę martwych szczepów bakterii, które działają jako szczepionka pobudzająca mechanizmy obronne organizmu. Do mnie jednak jakoś to nie przemawia. Myślę, żę nie jest to specyfik, który szybko ukoi dolegliwości takie jak ból, świąd, czy obrzęk. Raczej skłaniałabym się do jego stosowania w celach profilaktycznych. No właśnie...

Na koniec kilka słów o tym, jak zapobiegać nawrotom choroby hemoroidalnej?

Myślę, że warto tutaj wspomnieć o tym, że farmakoterapia choroby hemoroidalnej, to nie tylko leczenie miejscowe, czyli maści, kremy, czopki. Ba... preparaty miejscowe służą raczej tylko do łagodzenia objawów (zresztą z różnym skutkiem). Pamiętajcie, że do dyspozycji mamy również preparaty doustne, które mogą w dużym stopniu ograniczyć ryzyko nawrotów choroby hemoroidalnej, a przecież o to nam chodzi... Każdy bowiem, komu choć raz hemoroidy dały się we znaki,  wiele by dał, aby sytuacja się nie powtórzyła. Ale do rzeczy... Jakie to preparaty?
Są to tzw. leki flebotropowe, które poprawiają napięcie (tonus) żylne, uszczelniają naczynia krwionośne oraz zmniejszają zastoje krwi w mikrokrążeniu. Zaliczamy tutaj:

- preparaty diosminy ( o których szerzej pisałam tutaj) np. "Diosminex", "Procto-Hemolan control";
- preparaty na bazie kasztanowca ("Aescin" tabletki);
- preparaty na bazie ruszczyka kolczastego ("Ruscoven Plus" kapsułki, "Cyclo 3 Fort" kapsułki);
- Dobesylan wapnia "Calcium dobesilate" (ale to już lek na receptę lekarską).

Jak więc widzicie, preparatów do walki z hemoroidami jest w aptekach bardzo dużo. Niestety nie zawsze okazują się one skuteczne. Czasem niezbędne okazać się może leczenie chirurgiczne, mniej lub bardziej inwazyjne. Ja osobiście chciałabym wszystkich zmagających się z hemoroidami (zwłaszcza jeśli nawracają, lub objawy są nasilone) zachęcić do wizyty u specjalisty. 

I tym akcentem kończę na dziś. Ależ się rozpisałam... a w sumie i tak nie udało się wyczerpać tematu. Jeśli macie jakieś pytania, zachęcam do kontaktu mailowego - zawsze postaram się jakoś pomóc.

Warto również przeczytać:

Diosmina, a choroby żył

Iladian - skuteczny probiotyk?

Błonnik na zaparcia