Na cholesterol... Monakolina K?

Nadal nie możemy cieszyć się pełnią wiosny, a pogoda za oknem pozostawia wiele do życzenia... :( Ale mam nadzieję, że wkrótce nadejdą ciepłe i słonecznie dni. :) A co za tym idzie na dobre rozpocznie się sezon na grillowanie. Chyba przyznacie mi rację, że my Polacy ze zdrowym odżywianiem to tak trochę na bakier jesteśmy, ;) no bo jak grill u znajomych, to musi być piwko, karczek, czy pieczona kiełbaska. Tymczasem statystyki nie są niestety zbyt optymistyczne. Szacuje się, że ponad połowa dorosłej populacji w Polsce ma podwyższony poziom cholesterolu. Część zapewne o tym nawet nie wie. 

Najważniejsza jest profilaktyka...

I o tym warto bezwzględnie pamiętać. Po pierwsze regularna aktywność fizyczna - tutaj właściwie nie chodzi o jakiś mega wysiłek, wystarczy rower, basen, rolki, czy nawet spacery. Teraz mamy naprawdę spore możliwości- każdy znajdzie z pewnością coś dla siebie. Mój starszy Syn trochę na przekór porze roku ma obecnie fazę na łyżwy. :) Indywidualista. :) To nic że sporo upadków - ważne, że jest zabawa i ruch.

Po drugie modyfikacja diety, czyli tak w skrócie ograniczenie spożycia nasyconych tłuszczów, a zwiększenie spożycia nienasyconych kwasów tłuszczowych i steroli roślinnych. Wiem, wiem... z tą dietą to różnie bywa, my Polacy lubimy "dobrze zjeść", kochamy "fast-foody" itp.

Statyny w walce z cholesterolem

Podstawową grupą leków stosowanych przy podwyższonym poziomie cholesterolu są statyny. Odkryte one zostały już w latach 70-tych XX wieku, jako produkty fermentacji grzybów. Z czasem jednak zastąpiono je lekami syntetycznymi. Do dziś statyny odgrywają istotną rolę w leczeniu dyslipidemii, ale nie są to leki pozbawione działań niepożądanych. Są to  najczęściej bóle mięśniowe (w skrajnych przypadkach: rabdomioliza, czyli rozpad mięśni), problemy z sercem, szybkie męczenie się, czy zaburzenia czynności wątroby i nerek. O działaniach niepożądanych przy terapii statynami i właściwym stosowaniu tej grupy leków pisałam w artykule tutaj. Statyny to jednak leki wydawane z apteki na podstawie recepty lekarskiej.

A jakie suplementy diety mogą być pomocne w walce z podwyższonym poziomem cholesterolu...? 

W ostatnich latach niejako "królową" suplementów diety na cholesterol jest monakolina K - związek otrzymywany z  czerwonych drożdży ryżu (Monascus purpureus). Jest to naturalna lowastatyna, która wykazuje identyczny mechanizm działania jak syntetyczne statyny. 
Monakolina K hamuje bowiem aktywność reduktazy HMG-CoA = enzymu, który uczestniczy w syntezie cholesterolu, a więc obniża jego poziom, a także zwiększa wychwyt cząsteczek LDL ('złego cholesterolu'), co także jest efektem pozytywnym. Wyniki badań są dość obiecujące.

Już po 8 tyg w grupie otrzymującej monakolinę K stężenie 'złego cholesterolu' (LDL) obniżyło się o 27,7 %, cholesterolu całkowitego o 21,5 %, triglicerydów o 15.8%. 

Żeby nie być gołosłownym to:

EFSA (Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności), a dokładniej panel ds. produktów dietetycznych, żywienia i alergii stwierdził, że monakolina K ze sfermentowanego czerwonego ryżu pomaga w utrzymaniu prawidłowego stężenia cholesterolu we krwi i dla uzyskania deklarowanego działania zalecana dawka to 10 mg monakoliny K. 
No tak... mamy oświadczenie EFSA to i rynek suplementów z monakoliną K obecnie kwitnie. Tradycyjnie więc zastanówmy się...

Na co zwracać uwagę przy wyborze odpowiedniego preparatu  z monakoliną K? 

Z pewnością ekstrakt z czerwonych drożdży ryżu powinien być standaryzowany na zawartość monakoliny K. Jest to niezmiernie ważne. Najlepiej też, aby zawartość monakoliny K wynosiła 10 mg. I tak też mamy w większości preparatów obecnych na rynku. Całe szczęście, ;) ale... myślę, że jest jeszcze jedna istotna kwestia tj. bezpieczeństwo stosowania tego typu specyfików.

Okazuje się, że Monascus purpureus wytwarza nie tylko monakolinę K, ale także cytryninę - substancję nefrotoksyczną, czyli powodującą uszkodzenia nerek. No i tutaj zaczynają się schody... Bo i owszem - producenci suplementów zawierających czerwone drożdże ryżu podają zawartość monakoliny K, ale cytryniny już nie. Tymczasem EFSA podaje najwyższy dopuszczalny poziom cytryniny w preparatach ze sfermentowanego czerwonego ryżu i wynosi on 2 mg/kg. Generalnie wszystko jest jeszcze w sferze badań, tym bardziej, że poza działaniem nefrotoksycznym, przebąkuje się również o rakotwórczości cytryniny. 

Pocieszyć się możemy tylko faktem, że nie wszystkie, a tylko niektóre gatunki M. purpureus wytwarzają cytryninę oraz, że jej poziom w preparatach jest z reguły o wiele niższy od dopuszczalnej normy. Czyli aż tak źle to w sumie nie jest. ;)

Preparaty apteczne z monakoliną K to na przykład "Cholester", "LipiForma", "Profichol forte". Wszystkie one mają póki co status suplementu diety. 

I nie popadajmy tutaj w jakiś nadmierny hurraoptymizm. Przewlekłe stosowanie tych preparatów może powodować podobne efekty uboczne jakie występują przy terapii statynami. Zaleca się więc ostrożność w ich stosowaniu. Czerwone drożdże ryżu nie powinny być zalecane zamiast statyn, ani żadnych innych leków obniżających poziom cholesterolu. Nie powinno się ich stosować także w połączeniu ze statynami, bo zwiększa się w ten sposób ryzyko poważnych działań niepożądanych. 

Preparaty z czerwonych drożdźy ryżu raczej należy je traktować jako 'pierwsze ogniwo' walki z podwyższonym poziomem cholesterolu. 

Natomiast o innych specyfikach, które mogą być pomocne przy podwyższonym poziomie cholesterolu napiszę innym razem. :) 

Warto również przeczytać:

Statyny w walce z cholesterolem

Na trawienie... Iberogast?

Podbiał pospolity - bezpieczeństwo stosowania