Niedoczynność tarczycy

W Waszych prośbach pojawia się często temat tarczycy, zatem dziś kilka istotnych informacji na jej temat oraz co nieco o suplementach zawierających jod.

Mała, ale zaradna...

Tarczyca, zlokalizowana w przedniej części szyi, waży u dorosłego około 25 g, czyli tyle, co 2 jajka przepiórki;). Ale jest bardzo zaradna. Przypomina kobietę na wyprzedaży. Potrafi wyłapywać jod, niczym najlepsze sukienki. Z jodu buduje swoje hormony T3 (trójjodotyroninę) i T4 (tyroksynę lub inaczej mówiąc lewotyroksynę), czyli... obrazowo mówiąc, wkłada sukienki do szafy. Jest szczęśliwa, że ma dużo sukienek i dużą szafę (co za uczucie). :) 

W badaniach laboratoryjnych często jest napisane: FT4 i FT3. Oznacza to, ile mamy hormonów czynnych, nie związanych z białkiem. Tarczyca bowiem jest nie tylko zaradna na wyprzedażach, to również prawdziwa gospodyni. Ponieważ nie wie co będzie za jakiś czas, większość hormonów gromadzi jako zapasy na ‘czarną godzinę’. Są one nieczynne, związane z białkiem.

Problem zaczyna się wtedy, gdy sukienek, czyli jodu jest za mało (tworzą się wole) lub za dużo (tarczyca słabiej wychwytuje jod).

Gdy mamy za mało jodu, jest problem ze zbudowaniem hormonów (i znów nie mam się w co ubrać!). ;) Tarczyca zaczyna się powiększać, bo myśli, że duży może więcej, że gdy będzie większa, to więcej wyprodukuje T3 i T4, nawet z małej ilości jodu. Ale jak masz mało sukienek, to się nie ubierzesz. W następstwie niedoboru jodu pojawia się powiększenie tarczycy czyli tzw. wole. W niedoczynności tarczycy na tle niedoboru jodu stosuje się MAŁE dawki jodu, które pobudzą wytwarzanie hormonów tarczycy.

Gdy za dużo jodu w niedoczynności tarczyca może jednak przejść w nadczynność.

A teraz trochę matematyki... 

Tyroksyna = T4 zawiera 4 atomy jodu, a trójjodotyronina = T3 ma 3 atomy jodu. I znów sprytny  manewr organizmu. Zadanie dla tych, którzy siedzą przy lekcjach ze swoimi Pociechami: co powstanie gdy od T4 odejmiemy 1 jod? Widzę las rąk w górze! Brawo, T3.

Organizm potrafi przekształcać T4 do T3, dlatego w niedoczynności głównie leczymy się "Euthyroxem", "Letroxem", a to jest syntetyczna T4 (lewotyroksyna), lub połączeniem syntetycznej T3 i T4 czyli "Novothyral".

Euthyrox, czyli obiecuję będzie krótko

"Euthyrox", "Letrox" na czczo przyjmujemy 30 minut przed jedzeniem. Unikamy pokarmów i suplementów bogatych w błonnik (Błonnik w tabletkach, Błonnik z ananasem), bo mogą zmniejszyć ich wchłanianie.

Do kobiet w ciąży - jeżeli przyjmujecie witaminy ciążowe, to róbcie to w południe lub później, bo musi być przerwa między "Euthyroxem" rano, a witaminami (minimum 4 godziny). Żelazo i magnez zawarte w witaminach lubią się łączyć z "Euthyroxem" i słabiej działają.

Do kobiet o krok od ciąży (brzmi fajnie:)) - Jeżeli bierzecie "Euthyrox/Letrox", a na teście ciążowym będą wymarzone dwie kreski, to bierzcie je dalej i idźcie do swojego endokrynologa. Lewotyroksynę MOGĄ PRZYJMOWAĆ CIĘŻARNE dla dobra Bobo:) 

Jak to jest z tym jodem?

Tarczyca zużywa dziennie 75 mikrogramów jodu na syntezę hormonów. Dorosły człowiek potrzebuje na dobę 160 mikrogramów jodu, ale już kobieta w ciąży czy karmiąca aż 250 mikrogramów. I to właśnie ta grupa kobiet jest najbardziej narażona na brak jodu w diecie. A sytuacja wygląda w Europie tak, że ponad 1/3 ludzi ma niedobory jodu. Jemy za mało ryb morskich (100 g dorsza to około 110 mikrogramów jodu), warzyw i nabiału. Niedobór jodu w wodzie i glebie prowadzi do wystąpienia tzw. wola endemicznego. W celu zapobiegania wolu endemicznemu dodaje się jod do soli kuchennej. Czemu do soli? Ano zwykle przyjmujemy jej małą ilość, więc i jodu tym samym nie przedawkujemy.

Suplementacja jodu w ciąży czyli profilaktyka jodowa

Ważne są zalecenia Zespołu Ekspertów do spraw Opieki Tyreologicznej w Ciąży.

1. Kobiety w ciąży i w okresie karmienia powinny spożywać 250mikogramów jodu/dobę.

2. Dzienne spożycie jodu w diecie przez kobiety ciężarne i karmiące należy uzupełnić poprzez suplementację dodatkową tego pierwiastka, w ilości 150 mikrogramów jodu. Preparaty i zawartość jodu w mikrogramach: "Feminatal N "(150), "Falvit Mama" (150), "Prenatal Complex" (150), "Prenatal Classic" (200), "Materna" (200).

3. Co ciekawe suplementacja dotyczy wszystkich kobiet łącznie z niedoczynnością, Hashimoto i nadczynnością w stanie wyrównania.

4. Kobiety starające się o Bobo powinny spożywać 150 mikrogramów jodu dziennie i przy braku przeciwwskazań można suplementować 50 mikrogramów  z preparatów z jodem.

5. Kobiety w ciąży i karmiące nie mogą przekroczyć 600 mikrogramów jodu/dobę.

6. Lekarz decyduje o zaniechaniu podawania jodu w ciąży, jeżeli są przeciwwskazania. Ciężarne mogą stosować wtedy "Elevit pronatal", preparat bez jodu.

Jod, czyli dawka i wskazanie ponad wszystko

Każdy z nas inaczej reaguje na jod. Jeżeli jesteśmy zdrowi to nasza tarczyca nie będzie miała nic przeciwko suplementom diety z jodem typu algi, morszczyn czy kelp.

Gorzej, gdy jest chora. Chora tarczyca jest kapryśna (jak kobieta, która nie poszła na wyprzedaż:)) i zasadniczo jej reakcja jest... nieprzewidywalna (skąd my to znamy....:)).

Ogólnie małe dawki jodu pobudzają wytwarzanie hormonów i ten fakt wykorzystuje się w leczeniu niedoczynności tarczycy na tle niedoboru jodu. Jeżeli mamy  ten rodzaj niedoczynności tarczycy czyli wole endemiczne, wole obojętne, to uzupełniamy go preparatami z jodem (jodek potasu) na receptę np. "Jodid", "Jodox". To są NISKIE dawki jodu, pokrywające dzienne zapotrzebowanie. 

Duże dawki, pod kontrolą lekarza, hamują wytwarzanie hormonów tarczycy i wykorzystuje się to w nadczynności tarczycy.

Jod w suplementach diety

Stosowanie na własną rękę suplementów diety zawierających jod nie jest bezpieczne u osób z tzw. guzkami autonomicznymi tarczycy (rodzaj nadczynności tarczycy). Występują najczęściej u kobiet około 50 roku życia. Guzki te pracują 'w cały świat', poza kontrolą naszego organizmu i na maksa produkują hormony tarczycy wpędzając tarczycę w nadczynność. Jeśli do tego dołożymy jod z alg, morszczynów to wpędzamy się w coraz większą nadczynność, już przyspieszony metabolizm gna coraz szybciej (czerwony łańcuch w rowerze!). Również zapalenia tarczycy (w tym choroba Hashimoto) to stany, gdzie dużo jodu nie jest wskazane. 
O Hashimoto dla dociekliwych:

http://blog.endokrynologia.net/2013/06/11/chcemy-byc-madrzy-czy-glupi

Jod organiczny (algi, spirulina, morszczyn) jest pochodzenia naturalnego i jest łatwo przyswajalny. W endokrynologii można wykorzystywać jego preparaty w leczeniu tzw. przełomu tarczycowego, pod kontrolą lekarza. Jednak w pozostałych przypadkach u osób z chorą tarczycą efekt może być nieprzewidywalny.

Jeżeli mamy problemy z tarczycą to czego nie powinniśmy stosować?

Alg morskich, w tym z chlorelli spiruliny, bo one zwierają jod. Przykładowe preparaty z alg morskich zawierające jod to "Kelp", "Cellulit Stop", "L'Biotica Włosy i Paznokcie", "Spirulina Chlorella Plus".

Jeżeli oglądamy preparaty na odchudzanie (otyłość w niedoczynności tarczycy pochodzi głównie z zatrzymania płynów w organizmie, a nie z z tkanki tłuszczowej - czyli ruch, ruch i dieta) i pozbycie się toksyn sprawdzamy czy jest morszczyn (Fucus vesiculosus) zawierający jod np. "Ziołowe Oczyszczanie Detox", "Slim Farm", "Pilonyx".

Suplementy zawierające jod to np. "Eliminacid", "Energy Q10 Spectrum", "Belissa detox".

Ashwagandha to inaczej 'Indyjski żeń-szeń' - badania na zwierzętach wykazały, że może stymulować tarczycę i prowadzić do nadczynności tarczycy.

W Internecie można spotkać wysuszony ekstrakt z tarczycy wołowej dodatkowo zawierający zioła bogate w jod morszczyn, kelp, spirulina wodorosty morskie - trzeba pamiętać, że tak wysokie dawki mogą zaburzyć tarczycę.

Również bardzo ostrożnie potraktowałabym preparat "Thyromine", który jest w obrocie w Internecie, a zawiera pył nadnerczowy z wołowiny, imbir, wodorosty, pieprz długi. Wg mnie w chorobach tarczycy lepiej iść do dobrego endokrynologa niż kupować suplementy diety.

Niektóre źródła podają również, aby podczas leczenia tarczycy unikać preparatów sojowych ("Menoplant-Soya", "Soyfem"), które mogą upośledzać czynność tarczycy. Potrzeba jednak dalszych badań w tym kierunku. 

Sporo kontrowersji wywołuje również podawanie selenu w dawkach wyższych niż zalecane dobowe zapotrzebowanie. Rekomendowana dobowa dawka selenu w pożywieniu to 55 mikrogramów. W niedoczynności tarczycy ważne są również preparaty cynku, mogą zapobiegać wypadaniu włosów. Przeglądając bazy medyczne znalazłam przypadek kobiety z depresją, która nie czuła smaku, miała zmienioną, poszarzałą skórę, ale najbardziej martwiło ją wypadanie włosów. Była leczona zarówno preparatami lewotyroksyny syntetycznej jak i cynkiem. Badania wykazały, że oprócz hormonów tarczycy należy również suplementować cynk, co u tej kobiety znacznie zmniejszyło wypadanie włosów.

Co możemy zrobić dla siebie: zjeść rybkę, mniej palić papierosów (stwierdzono bowiem związek między paleniem papierosów a rozwojem guzków tarczycy) i cieszyć się tym co mamy. :)

Warto również przeczytać:

Jak prawidłowo stosować leki?

Świetlik lekarski

Błonnik na zaparcia