Tran a odporność

Ostatnio sugerujecie mi w mailach, bądź na dedykowanej podstronie, wiele tematów do nowych artykułów. Oczywiście bardzo się z tego cieszę, ale jak pewnie zdajecie sobie sprawę, nie jestem w stanie wszystkich ich jednocześnie opisać. Zatem w niektórych przypadkach trzeba będzie poczekać na artykuł o danym temacie/problemie nawet kilka tygodni lub nawet miesięcy. Mam nadzieję, że nie macie mi tego za złe, w każdym razie będę starać się, by żaden z proponowanych tematów nie pozostał bez odzewu.

Dziś właśnie będzie kolejny taki artykuł 'na Wasze zamówienie' dotyczący tranu w kontekście odporności. Naleję sobie do pisania tylko szklaneczkę cydru, który w Polsce dopiero staje się popularny, a w krajach skandynawskich, czy anglosaskich już od długiego czasu cieszy się dużym powodzeniem. Na szczęście do Londynu niedaleko, więc mąż poleciał tam na zakupy, co prawda głównie ubranek dla dzieci, ale przywiózł również spory zapas angielskich cydrów. ;) W tym mojego ulubionego Strongbow'a w różnych wersjach smakowych. :)

Przy okazji ciekawostka - to co u nas nazywa się Somersby ani się nie umywa do prawdziwego cydru Somersby produkowanego w Danii czy Wlk. Brytanii. Nie wiem skąd wyniknęła taka polityka firmy Carlsberg, że sprzedaje na rynku polskim piwo z dodatkiem aromatu jabłkowego, zamiast 'czystego' cydru jabłkowego. Mam nadzieję, że kiedyś firma naprawi ten błąd. Póki co zostaje kupno Somersby w innych krajach, by poczuć orzeźwiający smak prawdziwego cydru.

Wracając jednak do tematu tranu - na początek trochę teorii. Nie wiem, czy wiecie, ale nazwa "tran" zastrzeżona jest dla oleju z wątroby dorsza atlantyckiego i innych ryb z rodziny dorszowatych. Tak się jednak składa, że znany wszystkim ( na szczęście nie osobiście;) ) rekin nie jest do niej zaliczany, a więc de facto olej z wątroby rekina to nie "tran", choć... często powszechnie tak się go też określa. Ja niezbyt lubię takie uproszczenie, bo tran i olej z wątroby rekina różną się składem, choć oczywiście są też podobieństwa. 




Tran jest przede wszystkim bogatym źródłem kwasów omega-3, które zaliczane są do tak zwanych NNKT (niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych), a także witamin rozpuszczalnych w tłuszczach: A i D i E. Nie zdziwcie się jednak, że czasami na opakowaniu tranu jest informacja, że został wzbogacony witaminami A, D i E. Teoretycznie witaminy te oczywiście naturalnie występują w tranie, ale czasami ich zawartość spada po oczyszczaniu tranu, a na właściwie oczyszczanie tranu zwraca się dziś szczególną uwagę... Stąd właśnie tak częste jest sztuczne dodawanie witamin do oczyszczonego już oleju z wątroby dorszowatych.

Jak ma się tran do odporności...? Od lat bywa on stosowany przez zapobiegliwych rodziców jako środek poprawiający odporność ich pociech. Czy słusznie? Myślę, że tak, bo dziś stosowanie tranu nie wynika już tylko z tradycji, tylko z badań naukowych. Po pierwsze - zawarte w tranie kwasy omega-3 wpływają korzystnie na na naszą odporność. Po drugie witamina D, którą wszyscy kojarzą z dobroczynnym wpływem na kości i zęby, także wspomaga właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego. Wreszcie witamina E - zwana powszechnie "witaminą młodości" w sposób pośredni również oddziałuje na układ immunologiczny. Są pewne badania, które wykazały, że roczna podaż witaminy E u pacjentów w podeszłym wieku zwiększa ich odporność i zmniejsza częstotliwość występowania infekcji dróg oddechowych. 
A więc - tran jako trio: omega-3, witamina D i witamina E jak najbardziej może być pomocny dla wzmocnienia odporności, zwłaszcza w sezonie jesienno-zimowym, kiedy wirusy szaleją w najlepsze. ;)

Ktoś może powiedzieć że, aby wzbogacić dietę w kwasy omega-3 wystarczy przecież jeść ryby. I owszem. Tłuste ryby morskie (łosoś, tuńczyk śledź, makrela) są doskonałym źródłem kwasów omega-3, ale mimo, iż zdajemy sobie z tego sprawę -  spożycie ryb w diecie przeciętnego Polaka jest wciąż niskie. Daję sobie głowę uciąć, że są tacy, którzy o rybach przypominają sobie raz do roku - we Wigilię, kiedy to na naszych stołach gości karp, a i to przecież ryba słodkowodna. ;) 
Z czego może to wynikać? Oprócz stosunkowo wysokich cen, myślę, że problemem może być dość powszechne przekonanie o wysokim poziomie toksyn (m.in związków rtęci) w mięsie tańszych ryb z niektórych akwenów np. okolic Japonii, co powoduje nasze obiekcje co do ich spożycia. Rzeczywiście zanieczyszczenia metalami ciężkimi tuszy ryb to dość istotny problem, bo są one bardzo trudno usuwane z organizmu, silnie wiążą się z białkami, a wręcz mają tendencję do akumulacji. 

Ale jak jest z tranem?  No właśnie...  powinien on być wolny od większości z tych zanieczyszczeń, bo dziś w odpowiedni sposób się go oczyszcza, choć... Myślę, że kupując tran warto wybierać preparaty sprawdzonych firm, a nie najtańszy preparat, jaki apteka ma na stanie. ;)  Warto także zwrócić uwagę za zawartość kwasów omega-3,które ukryte są pod nazwami EPA i DHA (nie będę podawać całych nazw, bo nie są one nikomu do szczęścia potrzebne ;)) oraz niekoniecznie sugerować się dawkowaniem podanym na opakowaniu. 

Przykładowo: 

"Tran" z firmy Naturell: co z tego, że jest tani, jak w 1 kapsułce TYLKO 50 mg EPA +DHA, a więc bardzo niewiele, a producent sugeruje dawkowanie 2 razy po 1 kapsułce, co jest zgoła zastanawiające.

Według mnie więc, jeśli chcecie kupić tran, to już warto sięgnąć po dobry preparat. Ja na przykład lubię "MOLLERS FORTE" tran norweski w kapsułkach, choć jest droższy. W 1 kapsułce mamy jednak 270 mg EPA +DHA, a więc całkiem sporo i wtedy dawkowanie 2 razy po 1 kapsułce ma sens. :)

Na aptecznych półkach znaleźć można także wiele preparatów z tranem dedykowanym dzieciakom. Mimo, że nowością ostatnich lat są żelki (na przykład : "Juvit gumisie z tranem" żelki), to jednak chyba najczęściej z myślą o dzieciakach sięgamy po tran w płynie: "Tran islandzki LYSI" lub "MOLLER's tran norweski". Smakują w sumie całkiem OK, zwłaszcza cytrynowa wersja smakowa, którą mój 5 -letni synek uwielbia. :) 
Pamiętajcie jednak, że tran w płynie po otwarciu należy przechowywać w lodówce, bo inaczej zjełczeje i nie będzie się nadawał do spożycia.

Firma MOLLER'S ma obecnie w ofercie preparat "MOLLER's BABY tran norweski" płyn (naturalny lub cytrynowy) dla maluszków już od 6 miesiąca życia. Ja jednak ostrożnie podchodzę do stosowania tranu u tak małych dzieciaków.

W przypadku dorosłych i starszych dzieci alternatywą dla tranu jest stosowanie preparatów z olejem z wątroby rekina, który jak pisałam we wstępie, de facto tranem nie jest. O tym co zawiera olej z wątroby rekina, czym różni się od tranu i analiza preparatów go zawierających - napiszę kiedyś w osobnym poście. :) 
Na pewno też pojawi się jeszcze nie jeden raz temat kwasów omega-3, bo preparatów mamy tutaj całą masę, a ich dobroczynny wpływ na nasz organizm jest bardzo szeroki. 


Warto również przeczytać:

Witamina D u niemowląt i dzieci

Magnez dla dziecka

Kwasy omega-3 a rozwój dziecka