Jaki inhalator wybrać?

Sezon na przeziębienie czas zacząć...

Jesień zawitała do nas na całego, a co za tym idzie ostatnio najczęściej słyszane w aptece słowa to "proszę coś na przeziębienie". W ruch idą "Gripexy", "Fervexy", ale także inhalatory. Jeszcze kilka lat temu inhalacje kojarzyły się nam z uciążliwym wdychaniem ziołowego naparu "pod ręcznikiem". Dziś coraz większą popularnością cieszą się elektryczne urządzenia - inhalatory z komorą do nebulizacji, potocznie zwane nebulizatorami. 

Nebulizator zmienia postać leku z płynnej w aerozol (mgiełkę) - czyli zawiesinę mikroskopijnych cząstek leku w powietrzu. Dzięki temu substancja lecznicza może dostać się do najgłębszych partii układu oddechowego.

Nebulizacja gwarantuje nie tylko lepszą skuteczność i efektywność, ale także szerokie możliwości leczenia schorzeń układu oddechowego, zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Obecnie nebulizator jest urządzeniem wykorzystywanym nie tylko w chorobach przewlekłych takich jak astma, mukowiscydoza, POCHP, ale także w terapii górnych i dolnych dróg oddechowych: kaszlu, przeziębienia, zapalenia oskrzeli, płuc, bądź zatok. Zakres wskazań jest więc tutaj bardzo szeroki.

Zakup odpowiedniego inhalatora często przysparza niemałego kłopotu pacjentom. Dziś więc kilka słów na ten temat.

Jaki inhalator wybrać..?

Mamy dwa podstawowe typy inhalatorów: ultradźwiękowe i tłokowe (czyli pneumatyczne). Jaka jest między nimi różnica..?

Inhalatory ultradźwiękowe są droższe, ciche w działaniu i dają szybkie tempo nebulizacji. Teoretycznie same zalety (no może poza ceną) ;), ale UWAGA! inhalatory ultradźwiękowe mają ograniczony zakres stosowania - można stosować je tylko do soli fizjologicznej i wybranych leków. 

Dlaczego...? Odpowiedź jest prosta - ultradźwięki mogę zmieniać strukturę niektórych leków. Tutaj więc zalecam ostrożność i czytanie ulotek leków.

Inhalatory tłokowe (pneumatyczne) są tańsze i mogą być stosowane z wszystkimi typami leków do nebulizacji, co czyni je zdecydowanie bardziej popularnymi. Na pewno jednak pracują głośniej - w przypadku zwłaszcza małych dzieci ma to znaczenie. Z racji na uniwersalność myślę jednak, że mimo wszystko jeśli chcecie zakupić nebulizator to lepiej właśnie z tej grupy. 

No tak, ale inhalatorów tłokowych znajdziecie w aptekach całe mnóstwo. Czym się więc kierować przy wyborze?

Jakie parametry inhalatora mają kluczowe znaczenie..?

Parametry techniczne. Tak, tak - one są niezmiernie istotne, bo gwarantują dotarcie odpowiedniej ilości leku do konkretnego odcinka układu oddechowego, a więc mają wpływ na skuteczność terapii. Kluczowe parametry to:

- MMAD (Mass Median Aerodynamic Diameter) = średnia wielkość cząstek w wytwarzanym aerozolu.

Warto wiedzieć, że:

• Cząsteczki o wielkości 7-10 µm mają tendencję do osiadania w nosogardzieli
• Cząsteczki o wielkości 4-6 µm deponowane są w tchawicy i oskrzelach
• Cząsteczki o wielkości 1-3 µm deponowane są w płucach
• Cząsteczki o wielkości mniejszej niż 1 µm mogą pozostać zawieszone i być wydychane

Najlepiej więc, jeśli MMAD będzie w przedziale 1-5 µm.

- frakcja oddechowa (respirabilna) - procentowa zawartość cząsteczek mniejszych niż 5 µm w wytwarzanym przez urządzenie aerozolu. Im wyższa jest jej wartość, tym nebulizacja będzie efektywniejsza. Warto wybierać więc nebulizatory, dla których wartość ta wynosi co najmniej 70% (najlepiej 80-90%)

- tempo nebulizacji

O tym jak istotny jest to parametr wiedzą pewnie głównie rodzice małych dzieci. Bowiem to one z reguły nie są chętne do wykonywania inhalacji. Czasami małą pociechę ciężko utrzymać w miejscu choćby 5 minut, a w maseczce to już w ogóle. Ja sama próbowałam różnych metod, aby skłonić mojego 2-letniego uparciuszka do  nebulizacji. Bywało z tym różnie. Gdy był mniejszy - wykonywałam nebulizacje "na śpiąco", ale teraz to już odpada. ;)

Warto wiedzieć, że taki parametr jak tempo nebulizacji przedkłada się bezpośrednio na czas wykonywania inhalacji. 

Jeśli tempo nebulizacji wynosi 0,25 ml/min to roztwór o objętości 2 ml będziemy inhalować około 8 minut, czyli sporo - zwłaszcza w przypadku upartego 2 latka. :)

- głośność - większość inhalatorów ma głośność 50-60 dBa. Warto wiedzieć, że parametr ten jest różny w zależności od odległości od sprężarki - z reguły jest to pomiar w odległości 50 cm, ale czasami producenci podają głośność dla odległości 100 cm, aby sobie poprawić wynik. Uważajcie na takie triki. 

W zasadzie to tyle jeśli chodzi o parametry techniczne. 

Poza nimi w mojej opinii istotne znaczenie mają takie kwestie jak:

Miejsce produkcji

Tutaj na pewno warto uważać na inhalatory "made in China", a niestety takie często się zdarzają. Myślę, że z racji na fakt, iż kupując nebulizator raczej inwestujemy w sprzęt, który posłuży przynajmniej kilka lat, warto wybierać sprzęty produkowane przez renomowane firmy. Wiem, wiem... czasami apteki, sklepy medyczne, internet kuszą ceną, ale w tym wypadku naprawdę nie warto oszczędzać.

Warto wiedzieć, że podając nawet najlepszy lek na świecie przez kiepskiej jakości inhalator niestety nie osiągniemy zadowalającej skuteczności terapii, a przecież o to nam głównie chodzi.

Akcesoria w zestawie

Warto wybrać inhalator, który może posłużyć całej rodzinie, czyli ma kompletny zestaw akcesoriów: maseczka dla dorosłych, maseczka dla dzieciaków, oraz ustnik.

Kształt obudowy

Jeśli inhalator będzie używany dla dzieci, warto zadbać, aby miał bezpieczny kształt obudowy kompresora. Dziś producenci prześcigają się w kwestii zabawnych kształtów dla dzieciaków: mamy pingwinki, pieski, a nawet żółwiki, czyli co kto woli. :) Tak naprawdę jednak to nie kształt powinien odgrywać decydującą rolę w wyborze nebulizatora, a jego techniczne parametry.

Owszem - zabawna obudowa może być pomocna w terapii upartych dzieciaków, którym trudno przezwyciężyć strach przed inhalacją, albo trudno usiedzieć w jednym miejscu 5-10 minut, bo rozpiera je energia. 

Biorąc pod uwagę wszystkie ww. kwestie - myślę, że całkiem nieźle wypadają np. inhalatory włoskiej firmy Med 2000: "nebulizator Med 2000 Cx", czy też "Med 2000 CX Aerokid". Nie są przesadnie drogie na tle konkurencji, poza tym sama posiadam już od ponad roku jeden z inhalatorów tej firmy i jestem z niego bardzo zadowolona.

Jest to firma z długoletnią już tradycją i doświadczeniem, a wszystkie jej produkty są zgodne z dyrektywą i normami europejskimi. Jednak równie istotne są inne wyróżniki.

Po pierwsze dobre parametry techniczne, np. MMAD z przedziału 2,6-4,4  µm.

Ciekawym rozwiązaniem jest możliwość zmiany wielkości cząsteczki, choć jeszcze na chwilę obecną mało popularnym. Dlaczego to takie ważne...? Ponieważ regulując wielkość cząstek decydujemy o tym, do którego odcinka układu oddechowego dotrze większość cząsteczek leku. 

Urządzenia te wyposażone są w nebulizator AndyFlow i 3 nakładki. Pierwszą z nich (A) stosuje się w terapii górnych dróg oddechowych, nakładkę B przy inhalacji tchawicy i oskrzeli, a nakładkę C jeśli zależy nam na tym, aby cząsteczki docierały do dolnych dróg oddechowych (płuc). 

W zależności od zastosowanej końcówki uzyskuje się tempo nebulizacji 0,33-0,56 ml/min, czyli całkiem przyzwoicie. Przy końcówce C frakcja respirabilna to aż 90%. 

Urządzenia te nadają się zarówno do inhalacji soli fizjologicznej, jak i do podawania leków tj. "Pulmicort", "Mucosolvan", "Berodual" itp. Posiadają 3 letnią gwarancję - choć ja osobiście na chwilę obecną nie miałam jeszcze żadnej reklamacji w aptece. :) 

Dla tych, dla których nebulizacje są codziennością i również w trakcie podróży i wyjazdów nie mogą rozstać się z nebulizatorem ciekawym rozwiązaniem jest model "Med2000 CX1 miniMed".  Jest on objętościowo sporo mniejszy, więc łatwo go wszędzie zabrać ze sobą, nawet do samolotu - a wiadomo, że zwłaszcza przy dłuższej podroży każdy cm3 miejsca w walizce to sporo. Mój starszy syn jest astmatykiem i dla bezpieczeństwa na każdy rodzinny wyjazd zabierać muszę nebulizator - a ten model w podróży sprawdził się super. 

W ofercie firmy znajduje się również model dla dzieci z zabawną obudową w kształcie żółwika, oraz zestawem naklejek. :) To urządzenie ma także dobre techniczne parametry i możliwość regulacji wielkości cząstek.

I na koniec jeszcze dwie kwestie techniczne.

Pamiętajcie o prawidłowym czyszczeniu urządzenia po nebulizacji, co jest gwarantem jego sprawnego działania. Z reguły wystarczy tutaj lekko ciepła woda z z detergentem. Każdorazowo po inhalacji należy wymyć maseczkę, ustnik oraz inne plastikowe części - polecam przeczytać fragment instrukcji dotyczący czyszczenia i konserwacji.

Poza tym warto zdawać sobie sprawę, iż wszystkie plastikowe części (maseczki, rurka, ustniki) powinny być wymieniane co 6 miesięcy od pierwszego użycia. 

Zachęcam do dzielenia się w komentarzach Waszymi doświadczeniami z inhalatorami, które polecacie, a które się nie sprawdziły. Z pewnością takie opinie przydadzą się Czytelnikom.

Warto również przeczytać:

ABC sterydowych inhalacji wziewnych

Podbiał pospolity - bezpieczeństwo stosowania

Kamica nerkowa