Zacznijmy od samej definicji, czyli co to jest termin ważności leku..?
Termin ważności leku jest taką formalną granicą przydatności leku do spożycia. Każdy lek, który jest wprowadzony do obrotu, musi posiadać określony termin ważności. Producent deklaruje, że w terminie ważności lek jest w pełni wartościowy, czyli zawiera określoną zawartość substancji czynnej, co przekłada się bezpośrednio na jego skuteczność działania. Ale jest jeszcze druga kwestia - równie ważne jak skuteczność jest bezpieczeństwo. I tylko w terminie ważności leku mamy gwarancję, że stosowanie danego leku jest bezpieczne, czyli substancja lecznicza nie ulegnie rozkładowi do np. związków toksycznych, czyli nie powstaną inne związki, które mogłyby nam zaszkodzić. Super, bo o to nam przecież chodzi. :)
Na tej podstawie odpowiedź na pytanie, czy można stosować lek po upływie terminu ważności może być tylko jedna - NIE. Pamiętajcie więc, że nie stosujemy leków po terminie ważności, bo taki lek może być nieskuteczny, a co istotne- może okazać się także niebezpieczny. Koniec i kropka.
Gdzie znaleźć można termin ważności leku na opakowaniu..?
No dobrze - skoro już wiemy, że ważne jest, aby przestrzegać terminu ważności leków, to teraz zastanówmy się, gdzie można zaleźć termin ważności leku? Jeśli produkt leczniczy ma opakowanie kartonowe, to datę ważności znajdziecie właśnie na tym kartonowym pudełeczku. Ale to nie wszystko. Ze względów bezpieczeństwa termin ważności umieszczany jest również na opakowaniu bezpośrednim leku - czyli np. na buteleczce szklanej, na blistrze, na tubce kremu, czy maści, bądź na przykład na fiolce z insuliną. Jeśli lek nie ma takiego tekturowego pudełeczka, oczywiście data ważności umieszczona jest tylko na opakowaniu bezpośrednim. Niestety czasami jest ona wytłaczana i słabo widoczna, co stanowi spore utrudnienie zwłaszcza dla seniorów.
Pamiętajcie również, że data ważności podana może być na kilka sposobów:
Czasami producent podaje konkretny dzień, miesiąc i rok - np. 31.12.2021 - i tutaj nikt nie ma wątpliwości, że lek jest przydatny do użycia do końca tego roku.
Czasami jednak na opakowaniu znajdziecie tylko miesiąc i rok, np. 11.2021. Wtedy można już mieć wątpliwości, czy chodzi o początek, czy koniec listopada. Ale uwaga, wtedy termin ważności upływa z ostatnim dniem wskazanego miesiąca.
Jakie są różnice między datą ważności leku, a terminem ważności po otwarciu..?
No właśnie. Jest jeszcze jedna kwestia. Pamiętajcie, że czym innym jest data ważności leku, a czym innym termin ważności po otwarciu. Niektóre preparaty po otwarciu stosowane mogą być tylko określony czas. Dotyczy to takich postaci leku, które są w sposób szczególny narażone na wpływ czynników zewnętrznych i pod ich wpływem mogą tracić swoje własności lecznicze, bądź stać się potencjalnie szkodliwe. Jakie to preparaty..? Na przykład: krople oczne, syropy, antybiotyki w formie proszku do sporządzenia zawiesiny, czy leki do nebulizacji.
LEKI OCZNE - większość standardowych kropli ocznych ważna jest 4 tygodnie po otwarciu buteleczki. Czemu tak krótko..? Leki oczne - do których zaliczamy krople, ale także maści do oczu muszą spełniać szereg wymogów jakościowych. Jednym z takich wymogów jest ich jałowość, czyli brak drobnoustrojów zarówno w formie wegetatywnej jak i przetrwalnikowej. Taką sterylność przez określony czas po otwarciu - najczęściej 4 tygodnie, zapewniają konserwanty. Oczywiście mamy na rynku szereg kropli do oczu, które stosować możemy dłuższy czas po otwarciu, mimo, że są pozbawione konserwantów. Jak to możliwe..? Zapewnia to odpowiednia konstrukcja pojemnika z dozownikiem (ABAK, COMOD), która zapewnia odpowiednie zabezpieczenie przed zanieczyszczeniami mikrobiologicznymi i gwarantuje przydatność po otwarciu nawet przez kilka-kilkanaście miesięcy. Zawsze jednak szukajcie na opakowaniu informacji od producenta na temat jak długo można dany preparat używać po otwarciu. Warto również taką datę otwarcia zapisać na opakowaniu, bo wiadomo, że nikt tego nie będzie potem pamiętał.
ANTYBIOTYKI W FORMIE PROSZKU DO SPORZĄDZENIA ZAWIESINY - tutaj oczywiście lek zakupiony w aptece (granulat do sporządzenia zawiesiny) może być przechowywany w domu do końca daty ważności, ale... jeśli już dodacie wodę i sporządzicie zawiesinę, to taka zawiesina będzie miała określoną trwałość, czyli przydatność do użycia. Jest to najczęściej 7-14 dni. I kropka. Polecam zwrócić również uwagę na dodatkowe informacje od producenta, ponieważ bardzo często granulat do sporządzenia zawiesiny przechowujemy w temperaturze pokojowej, ale już samą zawiesinę należy przechowywać w lodówce. Jednak nie ma tutaj reguły.
SYROPY - z reguły zawierają cukier, który jest swego rodzaju "naturalnym" konserwantem, ale termin ważności po otwarciu to najczęściej kilka miesięcy i zależy od konkretnego preparatu i producenta. Warto takiej informacji poszukać w ulotce.
Gdzie wyrzucić przeterminowane leki..?
No właśnie... Wyjaśniliśmy sobie niektóre zagadnienia związane z datą ważności leku, to teraz zastanówmy się co zrobić z przeterminowanymi lekami? Podstawowa zasada:
NIGDY NIE WYRZUCAJCIE LEKÓW WRAZ Z INNYMI ODPADAMI DO PRZYDOMOWYCH KOSZY, ANI DO UMYWALKI, CZY TOALETY.
Leki zawierają bowiem substancje, które negatywnie mogą wpływać na środowisko naturalne, a także zdrowie i życie ludzi, mogą być również toksyczne dla roślin i zwierząt.
W wybranych aptekach, które mają podpisaną umowę z urzędem gminy, znajdziecie specjalne pojemniki przeznaczone na przeterminowane leki. Do takiego pojemnika wrzucić możecie zarówno przeterminowane leki wydawane na receptę, jak i leki bez recepty, czy wyroby medyczne oraz suplementy diety. Preparaty te wyrzucamy bez tekturowych pudełeczek, czy ulotek, które można wrzucić do kosza na odpady suche.
Informację o tym, jakie apteki przyjmują leki przeterminowane, znaleźć można na internecie. Dla przykładu apteki, które przyjmują leki przeterminowane w KRAKOWIE w 2021 roku znajdziecie pod linkiem:
https://mpo.krakow.pl/files/56af0ba9/wykaz_aptek_2021.pdf
I taka ciekawostka. Dość spory pojemnik na leki przeterminowane w mojej aptece, zapełnia się w błyskawicznym tempie. Dwa-trzy dni i jest wypełniony po brzegi. Z jednej strony to dobrze, bo znaczy to, że jest świadomość społeczeństwa, a z drugiej... hmmm.. chyba czasami kupujemy tych leków zdecydowanie za dużo.
UWAGA!
Do pojemnika na przeterminowane leki nie wrzucamy:
- zużytych środków opatrunkowych
- igieł i strzykawek
- termometrów rtęciowych
Zużyte igły i strzykawki mogą być źródłem zakażenia chorobami przenoszonymi przez krew (np. HIV), dlatego nie wolno ich wyrzucać ani do kosza na śmieci, ani też do takiego pojemnika na leki do utylizacji. Powinny być one zbierane osobno i osobno utylizowane. Apteki z reguły nie przyjmują takiego typu odpadów, natomiast informacji o tym, gdzie przynieść zużyte materiały medyczne, a także termometry rtęciowe udzieli Wam stacja sanitarno-epidemiologiczna lub urząd gminy.
Jeśli macie jakieś pytania w tym temacie, piszcie - postaram się pomóc. :)
I przypominam, że mailowo lub na blogu cały czas możecie zgłaszać swoje propozycje tematów, które Was interesują.
Posty
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz