Co na apetyt..? Apetizer..?

I już po urlopie, :) a więc tak jak obiecałam - pora na nowy artykuł. Dziś na prośbę jednej z czytelniczek bloga, kilka słów na temat preparatów na zwiększenie apetytu u dorosłych. Brak apetytu jest niestety częstym problemem, zwłaszcza u ludzi starszych, natomiast wszyscy wiemy, że dobrze zbilansowana dieta to podstawa prawidłowego funkcjonowania organizmu. 

Jakie są przyczyny utraty apetytu..?

No właśnie. Przyczyn może być mnóstwo - nie ma tutaj jednej zasady. Z pewnością jednym z powodów utraty apetytu może być stres. Jedni stres zajadają słodyczami, a inni z kolei przestają jeść. I tak źle i tak niedobrze. ;) Czasami powodem są nieprawidłowe nawyki żywieniowe i podjadanie między posiłkami, zwłaszcza słodyczy. Mi, zwłaszcza w pracy, ciężko wytrzymać bez podjadania, ale postawiłam na zdrowe przekąski zamiast słodyczy, czyli np. ziarna słonecznika, orzechy bądź suszone owoce. Zawsze walkę z brakiem apetytu należy rozpocząć od zmiany nawyków żywieniowych. Pamiętajcie, żeby posiłki spożywać regularnie, najlepiej 4-5 posiłków dziennie, ale mniejsze porcje. Oczywiście warto również zadbać, aby były one urozmaicone i ładnie oraz estetycznie podane. Niezmiernie ważne jest tez przyjmowanie w ciągu dnia odpowiedniej ilości płynów - ok. 2 l/dobę. Dobrym nawykiem jest wypicie rano przed śniadaniem szklanki wody - pobudzi ona nasz organizm do działania i zwiększy apetyt na śniadanie, które jest przecież najważniejszym posiłkiem w ciągu dnia. 

Czasami jednak przestrzegamy tych podstawowych zasad, a i tak jakoś z tym apetytem średnio, zwłaszcza u seniorów. Dlaczego..? Z wiekiem nasze zmysły węchu i smaku ulegają wytłumieniu, a poza tym gorsza jest praca jelit i produkcja soków trawiennych, często pojawia się tendencja do zaparć... Stąd też i apetyt mniejszy. Dobrze jest więc z jadłospisu osób starszych wyeliminować produkty ciężkostrawne, zwłaszcza potrawy smażone i tłuste. Warto je zastąpić gotowanymi albo duszonymi posiłkami na bazie chudego mięsa, ryb i warzyw.

Czasami przyczyną braku apetytu są niedobory witamin (zwłaszcza witamin z grupy B bądź witaminy A), przyjmowane leki, a także choroby przewlekłe. 

Jak więc poprawić apetyt u osób starszych..?

- Moc przypraw i ziół

Myślę, że zacząć należy od przypraw i ziół. Stosowanie przypraw nie tylko wzbogaca smak potraw, ale także pobudza wydzielanie soków trawiennych, czyli zwiększa apetyt. Warto więc stosować w kuchni ziołowe przyprawy takie jak np. : rozmaryn, tymianek, bazylia, imbir, kminek czy gorczyca. Ja sama takimi ziołowymi przyprawami często zastępuję w kuchni sól. Oczywiście nie muszą to być gotowe przyprawy z torebki. Ja z powodzeniem hoduję na balkonie na przykład bazylię, miętę i kolendrę i wykorzystuję je do przygotowywania potraw. 

Warto również pamiętać o ziołach, które zawierają substancje goryczowe (amara) - już w niewielkich stężeniach pobudzają one wydzielanie śliny, a także soku żołądkowego i żółci, pobudzają apetyt, wspomagają procesy trawienne, a co za tym idzie zapobiegają wzdęciom i niestrawności.  Wybrane przykłady surowców o takim działaniu to: ziele krwawnika, korzeń cykorii, ziele drapacza lekarskiego, ziele bylicy, korzeń mniszka. Takie zioła dostaniecie w sklepach zielarskich lub w aptekach - bądź w formie sypkiej, bądź w formie herbatki do zaparzania. 

Są też herbatki, które zawierają mieszankę ziół, np. Herbapol Kraków "Herbatka fix Na apetyt"- gdzie mamy w składzie: skórka jabłka, owoc bzu czarnego, owoc anyżu, korzeń podróżnika, liść mięty, ziele bazylii, owoc kminku. 

- Gotowe preparaty z aptecznej półki 

Wiem, że nie każdy z Was lubi bawić się w parzenie herbatek, bo to czasami zajmuje więcej czasu, dlatego teraz przedstawię gotowe specyfiki na poprawę apetytu z aptecznej półki. 

Swego czasu dość mocno reklamowany był specyfik "Apetizer" z Aflofarmu - zarówno w wersji 'junior' jak i 'senior'. Preparaty oczywiście mają status suplementu diety, o czym warto wspomnieć.. Pamiętajcie, że suplement diety to tylko uzupełnienie diety, a nie lek. W składzie mamy między innymi wyciągi ziołowe wspomagające trawienie (mięta, cykoria, anyż, koper). Sam dobór składników ziołowych jest w porządku, natomiast brak standaryzacji na zawartość substancji czynnych i nie ma podanego DER (Drug Extract Ratio), czyli tak naprawdę ciężko ocenić jakość zastosowanych wyciągów ziołowych. Skład uzupełniają witaminy, które raczej niewiele wnoszą w kwestii skuteczności. Jakiś czas temu pojawiła się wersja "Apetizer senior odporność" - jest to wersja wzbogacona o cynk (w niewielkiej ilości, bo tylko 6mg) i witaminę D3. No cóż... Aflofarm lubi takie mixy. Natomiast mnie osobiście to denerwuje, bo potem pacjenci myślą, że tutaj już mają witaminę D3 i nie suplementują. Natomiast po pierwsze: w porcji dziennej zawartość witaminy D3 jest za mała, bo 1200 j.m., a po drugie: witamina D3 jest wchłaniana w tłuszczach, więc tutaj raczej się nie wchłonie ze słodkiego syropu. Zatem jak zawsze to tylko chwyt marketingowy i nabijanie w butelkę. Nie wiem jak Wy, ale ja jestem na 'nie'. No dobrze...

Skoro nie Apetizer, to co..? 

Może spróbujmy poszukać jakiś preparatów na apetyt o statusie leku. Bingo. :) Coś się znajdzie. ;) 

• "Succus taraxaci Phytopharm" - lek roślinny w postaci płynu doustnego, stosowany zarówno przy niestrawności, jak i problemach z apetytem. Jest to właściwie sok ze świeżego korzenia mniszka lekarskiego stabilizowany etanolem. Zalecane dawkowanie to 3 x 5 ml rozcieńczony w niewielkiej ilości wody. Ale uwaga - nie jest to specyfik dla każdego. Jest przeciwwskazany przy niedrożności dróg żółciowych, zapaleniu dróg żółciowych, kamieniach żółciowych, chorobach wątroby, czynnej chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. 

• "Nalewka gorzka (Tinctura amara)" - nalewka oparta na wyciągu z korzenia goryczki, liścia bobrka i owocni pomarańczy gorzkiej. Jest to lek do stosowania doraźnego przy braku łaknienia - 10-12 kropli. Możliwe działania niepożądane to przyspieszenie akcji serca, ból głowy, czy zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Przeciwwskazania to schorzenia wątroby, nadkwaśność, choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy. 

• Bezpieczniejszym specyfikiem jest na pewno syrop "Apetiherb"- Herbapolu Wrocław. Podobnie jak dwa poprzednie preparaty, ma on status produktu leczniczego, co oczywiście jest na plus. W składzie wyciąg z ziół bogatych w związki goryczowe (ziele szanty, liść melisy, ziele krwawnika) oraz owoc kopru włoskiego. Preparat zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i pobudza łaknienie. Jest bezpieczny do stosowania także u dzieci. Zalecane dawkowanie to dzieci 3-6 lat 2 x2,5 ml, dzieci 6-18 lat 2-3 x 5 ml, dorośli 3-4 x 15ml. Aby preparat spełniał swoją funkcję, powinien być stosowany przed posiłkiem. 

To oczywiście tylko wybrane specyfiki z apteki na poprawę apetytu. Pamiętajcie jednak, że jeśli problem jest zaawansowany i długotrwały - warto zwrócić się do lekarza. Powinien on zlecić wykonanie szczegółowych badań, aby znaleźć przyczynę utraty łaknienia. Prawidłowa, dobrze zbilansowana dieta jest bowiem niezbędna do prawidłowego funkcjonowania organizmu. 

A jeśli brak apetytu spowodowany jest chorobą i chory nie jest w stanie dostarczyć do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych spożywając tradycyjne posiłki - można zastosować żywienie medyczne np. w postaci gotowych preparatów wysokokalorycznych i wysokobiałkowych. Przykładem są tutaj "Nutridrinki" - występujące w różnych wariantach i różnych wersjach smakowych. Mogą one być stosowane zarówno jako samodzielne posiłki, jaki jako uzupełnienie diety między posiłkami. 

Warto również przeczytać:

Na zgagę i nadkwaśność

Na trawienie i wzdęcia

Na trawienie... Iberogast?