Probiotyki

Przez ostatnie kilka tygodni nazbierało się sporo Waszych sugestii, za które bardzo dziękuję. Oczywiście postaram się sukcesywnie pisać artykuły na tematy Was interesujące. Jest to jednak dość trudne przy dwójce dzieciaków ;), a jeszcze ostatnio dostałam od mojego operatora nowy telefon Nokia Lumia 820, więc zapoznanie z nim zajęło mi też trochę czasu. :) 
Przy okazji zrobiłam niewielką reorganizację na stronie, aby archiwalne posty były łatwiejsze do znalezienia.

Nawiasem mówiąc, muszę przyznać, że Windows 8 Mobile jest świetnym systemem w porównaniu do przestarzałego Androida, jest rzeczywiście intuicyjny i działa bardzo szybko i płynnie. Myślę, że postawienie przez Nokię na system operacyjny Windows w smartfonach było strzałem w dziesiątkę, który wkrótce pozwoli firmie odbić się od dna, a sam Windows Mobile już za kilka/kilkanaście miesięcy stanie się najpopularniejszym systemem w smartfonach. 

Ale nie o telefonie ma być dziś mowa - czas zacząć nadrabiać zaległości w tematach waszych sugestii, więc tym razem będzie o probiotykach. Ponieważ jest to bardzo szeroki temat, postanowiłam go podzielić na kilka artykułów, które będą publikowane raz na jakiś czas. Dziś rozpocznę od podstawowych informacji na temat probiotyków.

Co to takiego probiotyki? Sama nazwa "probiotyk" pochodzi od słów pro bios, co z greckiego oznacza "dla życia". 
Definicji probiotyków jest kilka, ja przytoczę tutaj definicję WHO (Światowej Organizacji Zdrowia), według której probiotyki to żywe mikroorganizmy, które po spożyciu w odpowiedniej ilości wywierają korzystne działanie w organizmie gospodarza. Źródłem probiotyków mogą być suplementy diety, preparaty farmaceutyczne, a także mleczne produkty fermentowane (jogurty, kefiry).

Istotne jest, że nie wszystkie bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus czy Bifidobacterium mają udokumentowany, czyli poparty badaniami naukowymi, wpływ na zdrowie człowieka. Właściwości probiotyczne związane są nie z gatunkiem bakterii, ale z rodzajem szczepu, więc mówi się, że własności probiotyków są szczepozależne. 
Prawidłowy opis szczepu probiotycznego powinien więc zawierać trzy człony w nazwie systematycznej, określające: rodzaj, gatunek i szczep np. Lactobacillus (rodzaj) rhamnosus (gatunek) GG (szczep). Tak naprawdę, każdy szczep wymaga oddzielnych badań w celu określenia jego własności probiotycznych i skuteczności. Wyniki badań dla jednego szczepu nie mogą być wykorzystane jako dowód skuteczności innego szczepu, nawet jeśli byłby on bardzo blisko spokrewniony. Tak wygląda teoria, a co to oznacza w praktyce? 

Jeśli na opakowaniu danego preparatu farmaceutycznego nie ma nazwy konkretnego szczepu, to preparat nie ma bakterii o udowodnionych, korzystnych właściwościach dla organizmu gospodarza (własności probiotycznych). Tak de facto, w takim preparacie może być wszystko, ale niekoniecznie są to bakterie probiotyczne. Idźmy dalej...
Czy to, że podana na opakowaniu nazwa szczepu jest trzy-członowa wystarcza? Niestety nie. Nie każdy szczep posiada bowiem potwierdzone w badaniach własności probiotyczne. Tak naprawdę takich szczepów jest niestety tylko kilka. Przykładowe to:
Lactobacillus rhamnosus GG, czy Saccharomyces boulardi.

Dlatego zawsze należy uważać na to, co kupujemy, tym bardziej że tego typu preparatów w aptece mamy sporo i stale ich przybywa. 
Podkreślić należy także, że preparat probiotyczny powinien mieć podaną określoną, standaryzowaną ilość bakterii w pojedynczej dawce. Dobowa minimalna, ale skuteczna ilość bakterii to pięć miliardów kolonii bakteryjnej (5mld CFU czyli 5x10do9 CFU).

Pamiętajcie, że część preparatów probiotycznych powinna być przechowywana w lodówce w temperaturze od 2 do 8°C (np. Lakcid, Lacidofil, Lactovaginal), ale są tez takie, które można przechowywać w temperaturze pokojowej np. Dicoflor, Acidolac. Zawsze należy kierować się tutaj zaleceniami producenta. Kryterium przechowywania powinno się brać pod uwagę przy wyborze preparatu, jeśli zamierzamy zabrać go ze sobą w długą podróż ;) bo dla niektórych konieczna byłaby lodówka turystyczna, a np. do samolotu jej przecież nie zabierzemy.

Dużo mówi się dziś o żywności, która ma właściwości probiotyczne. Jednak pamiętajmy, że jeśli producent jogurtu lub kefiru deklaruje, że zawiera on dodatek probiotyków, to podobnie do preparatów farmaceutycznych, musi być podany konkretny szczep bakterii, którym produkt jest wzbogacony, np. szczep Lactobacillus acidophilus La-5. Jeśli natomiast na etykietce widnieje tylko nazwa gatunku bakterii np. Lactobacillus casei, oznacza to, że producent wcale nie wykorzystuje szczepu probiotycznego, tylko "zwykłe" bakterie kwasu mlekowego. 

Dobroczynny wpływ bakterii fermentacji mlekowej na organizm człowieka znany był już w starożytności, choć definicja probiotyku została wprowadzona dopiero w XX wieku. Dziś zastosowanie probiotyków w medycynie stale się poszerza na nowe obszary. Warto wiedzieć, że najlepiej przebadanym szczepem, na temat którego jest najwięcej publikacji i którego aktywność została potwierdzona w licznych badaniach klinicznych jest Lactobacillus rhamnosus GG. (LGG)
Ma on potwierdzoną skuteczność w profilaktyce biegunki związanej z antybiotykoterapią. Wykazano w badaniach także, że LGG leczy i skraca czas trwania biegunki infekcyjnej,  zmniejsza częstość i nasilenie czynnościowego bólu brzucha u dzieci, a także korzystnie wpływa na tzw. biegunkę podróżników. Wiadomo także, że LGG podawany dzieciom podczas hospitalizacji zmniejsza ryzyko zachorowania na biegunkę szpitalną. Ale jego działanie nie ogranicza się do przewodu pokarmowego. 
Warto podkreślić także, że badania potwierdziły, iż LGG podawany dzieciom uczęszczającym do przedszkoli czy żłobków przez okres trzech miesięcy w okresie jesienno-zimowym zmniejsza ryzyko zachorowania na infekcje górnych dróg oddechowych, czyli korzystnie wpływa na odporność.
Chyba niewiele osób o tym wie, bo raczej w kwestii odporności stawiamy na tran, jeżówkę, czy witaminę C, mimo że ich skuteczność nie została potwierdzona wiarygodnymi badaniami klinicznymi. 
Są także badania, które wykazały, że LGG przyjmowany doustnie przez kobiety ciężarne, w znamienny sposób zmniejsza ryzyko alergii u ich potomstwa. Myślę, że to istotne, bo niestety alergie stają się coraz większym problemem w społeczeństwie.
Dostępne na rynku aptecznym preparaty z LGG to m. in. "Dicoflor", czy  "Acidolac". 

Pamiętajcie, że probiotyki to nie tylko bakterie, bo dobrze udokumentowano także własności probiotyczne drożdży Saccharomyces boulardii, które również są skuteczne w profilaktyce biegunki poantybiotykowej. Preparaty na rynku aptecznym to m.in. "Enterol", "Lacidoenter", "miniLacton" czy "miniLacton junior".

Warto również przeczytać:

Ach ten rotawirus

Biegunkowo

Pupa niemowlaka