Co na alergię - alergiczne zapalenie spojówek?

Sezon alergiczny w pełni, a więc wielu z Was zapewne dokucza wodnisty katar, kichanie, czy pieczenie oczu. I niestety tak jest co roku, co oczywiście przekłada się na zwiększoną sprzedaż leków przeciwalergicznych w aptekach. Jak więc radzić sobie z uciążliwymi objawami alergii.? 

O katarze siennym i skutecznych preparatach bez recepty pisałam w poście: http://zapytaj-farmaceute.blogspot.com/2021/05/leki-na-alergie-katar-sienny.html Dziś słów kilka na temat alergicznego zapalenia spojówek, którego objawy naprawdę dość mocno potrafią dać się we znaki. A więc zaczynamy:)

Alergiczne zapalenie spojówek- objawy i czynniki wywołujące.

Zacznijmy od krótkiego usystematyzowania. Alergiczne zapalenie spojówek możemy podzielić na:

- ostre alergiczne zapalenie spojówek - objawy pojawiają się nagle, są z reguły nasilone, ale też najczęściej ustępują samoistnie w ciągu 24-48 godzin; 

- okresowe (sezonowe) alergiczne zapalenie spojówek - jest to najczęstsza choroba alergiczna oczu, która stanowi nawet około 50% wszystkich przypadków alergii ocznych. Związana jest ona z uczuleniem na pyłki roślin, dlatego objawy pojawiają się zwykle w sezonie od wiosny do jesieni, czyli w okresie pylenia. Często objawom ze strony oczu, towarzyszy też katar sienny, czyli alergiczny nieżyt nosa; 

- całoroczne alergiczne zapalenie spojówek - tutaj dolegliwości są z reguły nieco mniej nasilone niż w pozostałych przypadkach, ale niestety nie ma lekko, bo występują one przez cały rok, niezależnie od okresu pylenia. Dlaczego cały rok..? Bo nie jest ono związane z uczuleniem na pyłki roślin, a wywołują je alergeny takie jak: roztocza kurzu domowego, pleśnie, grzyby, ślina lub nabłonek zwierząt domowych. 

Jakie są charakterystyczne objawy, które mogą wskazywać na alergiczne zapalenie spojówek..? 

Najczęściej są to: pieczenie oczu, zaczerwienienie spojówek, nasilone łzawienie, obrzęk powiek, czasami nadwrażliwość na światło, a także nasilony świąd oczu. Zauważcie, że podobne objawy mogą występować także przy zespole suchego oka, dlatego takim kluczowym objawem powinno być swędzenie oczu. Ono raczej nie występuje przy zespole suchego oka (tam mamy do czynienia z pieczeniem i podrażnieniem), natomiast z dużą dozą prawdopodobieństwa pozwala stwierdzić podłoże alergiczne. Przy alergicznym zapaleniu spojówek dolegliwości z reguły są tez obustronne, ale czasami jest tak, że bardziej nasilone w jednym oku. Warto dodać, że objawom miejscowym towarzyszyć mogą objawy ogólne - uczucie zmęczenia, rozbicia, czy ból głowy. No dobrze - znamy przyczyny, znamy objawy, to zastanówmy się...

Jak leczyć alergiczne zapalenie spojówek..? Profilaktyka alergicznego zapalenia spojówek.

Na pewno warto szukać przyczyny, czyli wykonać testy alergiczne, bo wtedy przynajmniej będziemy znać przeciwnika, ;) a więc jest od razu łatwiej. Krok numer dwa to zwykle próba unikania ekspozycji na uczulający alergen. Celowo napisałam tutaj, że próba, bo wiadomo, że nie damy rady odizolować się choćby od wszędobylskich pyłków. Ale... można troszkę przynajmniej ograniczyć narażenie na dany alergen. Poza tym pamiętajcie, że ekspozycję na pyłki zmniejsza w pewien sposób noszenie okularów, ale należy je wówczas dość często czyścić. Warto też stosować na co dzień krople nawilżające, tzw. "sztuczne łzy" bo tworzą one barierę powierzchniową, która chroni w pewien sposób spojówki przed alergenami. 

W okresie nasilonego pylenia warto po powrocie do domu przemyć twarz, zmienić ubranie, a oczy przemyć solą fizjologiczną. Pomocne mogą być też chłodne i wilgotne kompresy z gazy w formie okładów na oko. Wiem, że niektórzy z Was w przypadku podrażnienia powiek lubią stosować okłady z rumianku, ale nie polecam - rumianek ma bowiem dość duży potencjał alergizujący i zamiast pomóc to przy alergicznym zapaleniu spojówek może nam jeszcze zaszkodzić.

Leki na alergiczne zapalenie spojówek

Jakie leki można stosować przy alergicznym zapaleniu spojówek.? Z racji na to, że główną rolę przy reakcji alergicznej odgrywa histamina, stosujemy leki przeciwhistaminowe. Mamy dwie opcje:

1) leki przeciwhistaminowe doustne, czyli popularne tabletki na alergię

- stara generacja jak cetyryzyna (preparaty "Zyrtec UCB", "Amertil bio", "Allertec"), czy loratadyna (preparaty "Flonidan", "Loratadyna pylox", "Loratan")- tutaj warto wspomnieć o tym, że mogą one powodować senność, a więc nie powinno się prowadzić pojazdów po ich zażyciu, ani też obsługiwać maszyn.

- nowsze generacje jak desloratadyna ("Hitaxa fast", "Hitaxa fast junior", "Aleric deslo active", "Dynid gem"), lewocetyryzyna ("Lirra", "Zyx bio"), czy feksofenadyna ("Allegra", "Allertec fexo"). Z reguły nie powodują one senności.

2) Leki  przeciwhistaminowe miejscowe, czyli krople do oczu. Warto pamiętać, że preparaty miejscowe charakteryzuje bardzo szybki początek działania (po około 15 minutach), za co duży plus.  Wykazano w badaniach, że to właśnie preparaty miejscowe lepiej sprawdzą się w przypadku nasilonych objawów alergicznych. Poza tym mają duży profil bezpieczeństwa i nie wywołują działań ogólnoustrojowych takich jak senność, czy tez zawroty głowy. Wydaje się więc, że mają same zalety. Jakie preparaty mamy do wyboru..? I czym się kierować przy wyborze..?

Warto, aby były to krople bez konserwantów, bo konserwanty same w sobie mogą wywoływać podrażniania, a także mogą potęgować skutki uboczne które pojawiają się zwłaszcza przy długotrwałym stosowaniu miejscowych kropli antyhistaminowych (pieczenie i podrażnienie spojówek, nasilenie objawów suchego oka, czy wręcz ubytki nabłonka rogówki). Więc jakie preparaty mamy do wyboru?

- Krople oczne z ketitifenem - preparat "Zabak"- warty podkreślenia szybki początek działania i szybka redukcja uciążliwych objawów jak obrzęk, zaczerwienienie i świąd. Na plus brak konserwantów, możliwość stosowania do 3 miesięcy po otwarciu, a także możliwość stosowania u dzieci od 3 roku życia. Warto jednak pamiętać, że lek stosujemy dwa razy dziennie. Nie stosować u kobiet w ciąży!

- Krople oczne z azelastyną - zaletą jest szybki początek działania i fakt, że działanie utrzymuje się do 12 godzin. Ale uwaga! W leczeniu sezonowego alergicznego zapalenia spojówek preparaty z azelastyną mogą być stosowane u dzieci od 4 roku życia, natomiast w przypadku całorocznego zapalenia spojówek dopiero od 12 roku życia. Preparaty z azelastyną nie są zalecane u ciężarnych i mam karmiących. 

Jeśli chodzi o opcję bez konserwantów, bo jak już pisałam taka jest rekomendowana, to mamy tutaj krople "Azelastin COMOD" - można stosować do 12 tyg. po otwarciu, za co duży plus. 

Wersja standardowa, gdzie konserwantem jest chlorek benzalkoniowy to krople "Allergodil". Uwaga! Z racji na chlorek benzalkoniowy lek może wywoływać zapalenie rogówki. Poza tym ważność po otwarciu to tylko 4 tygodnie!

- krople oczne z olopatadyną  - do niedawna tylko na receptę jako "Opatanol", bodaj w 2019 roku pojawiła się wersja bez recepty pod nazwą "Starelltec Alergia", ale nazwa nie była zbyt chwytliwa, więc została zmieniona na "Starazolin alergia" i pod tą nazwą krople dostaniecie obecnie w aptece.  Na plus brak konserwantów w składzie, a także możliwość stosowania do 90 dni po otwarciu. Właściwie zgodnie ze stanowiskiem ekspertów olopatadyna uważana jest obecnie za najskuteczniejszy lek przeciwhistaminowy w usuwaniu objawów alergicznych oczu, ale może ona być stosowana u osób dorosłych i o tym pamiętajcie. Skąd tak duża skuteczność..?  Wykazuje ona najsilniejsze wiązanie z receptorem histaminowym, a poza tym ma dwa mechanizmy działania, ale nie będę tutaj pisać o szczegółach, żeby Was nie zanudzać. :)

Poza lekami przeciwhistaminowymi w alergicznym zapaleniu spojówek można stosować tak zwane kromoglikany: kromoglikan dwusodowy. Skuteczność na pewno będzie mniejsza niż leków miejscowych antyhistaminowych, bo niektórzy eksperci mówią o skuteczności porównywalnej do soli fizjologicznej, a więc trochę słabo. Dodatkowo na minus jest konieczność stosowania aż  4 razy dziennie. Opcja ekonomiczna to krople "Polcrom" - krople do oczu, lub "Allergocrom"- krople do oczu. Obie wersje są niestety z konserwantami, a więc ryzyko podrażnienia większe oraz ważność tylko 4 tyg. po otwarciu ("Polcrom") lub 6 tyg. po otwarciu ("Allergocrom"). Na plus cena, bo około 10 zł, oraz możliwość stosowania u dzieci.

Jeśli chodzi o krople z kromoglikanem to mamy też preparaty bez konserwantów: "Allergo-comod". Cena około 20 zl, ale brak substancji konserwujących i ważność 12 tyg. po otwarciu buteleczki. Bezpieczne u dzieci od 4 roku życia. 

Dla tych, którzy wolą bardziej naturalne preparaty, warto wspomnieć także o kroplach do oczu z ektoiną, które również mogą być pomocne przy alergicznym zapaleniu spojówek. Wybrane preparaty to "Alectoin", "Hylo-dual", "Ektin". Ale ektoina to już temat na osobnego posta:)

Tyle na dziś. Trzymajcie się ciepło i zdrowo. :) Z racji na upał pamiętajcie o nawadnianiu!

Warto również przeczytać:

Alergia u dzieci

Katar alergiczny

Jak sobie radzić z AZS?

Jęczmień - przyczyny, objawy, leczenie

Dziś na prośbę jednego ze stałych czytelników bloga nieco informacji na temat jęczmienia. Jęczmień to grudkowy ropień jednego lub kilku gruczołów brzegów powiek. Najczęściej, bo aż w 90-95 % przypadków jest on wywoływany przez zakażenie gronkowcem. Objawy są dość dokuczliwe: zaczerwienienie swędzenie i bolesność powieki związana ze stanem zapalnym, czasami łzawienie, ograniczenie pola widzenia, bądź zaczerwienienie spojówek. 

Luteina dla oczu

Moi Drodzy już od niemal 4 lat piszę tego bloga, ponieważ jest on dla mnie dodatkową motywacją do poszerzania swojej wiedzy, ale piszę go głównie dla Was. Dziś więc kolejny artykuł 'na Wasze życzenie', czy suplementy diety wspomagające wzrok. Ostatnio cieszą się one coraz większą popularnością. Kiedyś po owe specyfiki sięgali pacjenci po 50-tym roku życia, dziś ta granica znacznie się obniżyła. Mamy nawet preparaty 'na wzrok' dla naszych milusińskich.

Zwyrodnienie plamki żółtej - główny winowajca..?

Pamiętajcie, że nawet najlepszej jakości suplement nie spowoduje,  że nasza wada wzroku się cofnie. Nie ma takiej opcji. Natomiast dobrze skomponowany suplement na oczy może skutecznie spowalniać procesy zwyrodnieniowe plamki żółtej. 
Cóż to takiego ta plamka żółta i o co właściwie tyle szumu..? Plamka żółta to specyficzne miejsce na siatkówce oka, gdzie jest największe skupisko fotoreceptorów (czopków). Odpowiada ona za rozdzielczość, ostrość widzenia oraz percepcję kolorów. Z reguły postępujące z wiekiem zmiany zwyrodnieniowe plamki żółtej są przyczyną kłopotów ze wzrokiem. 

AMD (zwyrodnienie plamki żółtej) daje w efekcie takie objawy jak: 

zniekształcenia obrazu, obniżenie ostrości wzroku, zaburzenia widzenia barw, czy ubytki w polu widzenia (mroczki). 

Leki oczne - jak je prawidłowo stosować?

W ubiegły weekend postanowiłam zrobić sobie mały przegląd tematów poruszanych na blogu i co się okazało...? Nie było jeszcze wątków na temat oczu, a przecież żyjemy w dobie komputerów, co na pewno naszym oczom jakoś specjalnie nie służy. Swoje trzy grosze dokłada też przebywanie w pomieszczeniach klimatyzowanych, sztuczne oświetlenie, długotrwałe siedzenie przed TV, czy dym papierosowy. 
Pora więc nadrobić zaległości! Dziś kilka informacji jak prawidłowo stosować leki okulistyczne, bo zauważam na tym polu dużo błędów, które czasem skutkują nawet niepowodzeniem terapii. 

Zasada numer 1- do oczu stosujemy tylko preparaty do tego celu przeznaczone, czyli krople, maści, czy żele do oczu. Nie wolno stosować do oczu zwykłych maści. Pewnie teraz wydaje się Wam to oczywiste, ale... ja już spotkałam się kiedyś z pacjentem, który podejrzewając zapalenie spojówek zaaplikował sobie do oczu "Tribiotic". Chyba nie muszę pisać jak to się skończyło. A dlaczego to takie ważne? Preparaty podawane do oczu muszą bowiem spełniać cały szereg surowych wymogów: jałowość (czyli sterylność - co oznacza brak wszelakich drobnoustrojów tj. bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki), odpowiednie pH, brak zanieczyszczeń nierozpuszczalnych, oraz izotoniczność, czyli ciśnienie osmotyczne zgodne z płynem łzowym (tutaj jednak są możliwe odstępstwa). Standardowe maści jak "Tribiotic" tych wymogów nie spełniają i w związku z tym, nie nadają się do podawania do oka, bo mogłyby spowodować podrażnienie. Koniec i kropka!
Ja bym nie szalała także ze stosowaniem zwykłych maści na powieki, chyba, że zaleci je lekarz specjalista. Należy wtedy zachować jednak szczególną ostrożność.

Nie zdziwcie się natomiast, że krople i maści oczne, stosuje się czasem na zalecenie lekarza do uszu, albo nosa. Jest to zupełnie normalne. :)

Jak prawidłowo aplikować krople do oczu?

Świetlik lekarski

Wracam do cyklu o ziołach. Ponieważ niedawno obchodziliśmy noc świętojańską, dzisiejszy post będzie o świetliku, ale nie mam tu na myśli świetlika świętojańskiego, czyli sympatycznego chrząszcza ;), ale świetlika łąkowego (Euphrasia rostkoviana). Nie wiem czy wiecie, ale ta jednoroczna roślina zaliczana jest do tzw. półpasożytów. Jego korzenie wrastają w korzenie innych roślin, aby czerpać z nich składniki pokarmowe. Sprytnie, prawda? 

Surowcem zielarskim jest ziele świetlika. Pewnie większość z Was kojarzy świetlik z kroplami do oczu i słusznie. Właściwie już w średniowieczu uważano go wręcz za ziele uzdrawiające oczy. Ziele świetlika wykazuje bowiem działanie przeciwzapalne, a także przeciwbakteryjne i przeciwalergiczne oraz ściągające. Właśnie dlatego odwar z ziela świetlika może być stosowany do okładów lub do przemywania oczu w stanach zapalnych spojówek, zarówno pochodzenia alergicznego, jak i bakteryjnego. Ponadto także w przypadku tzw. jęczmienia czy zapalenia brzegów powiek. 
Świetlik dobrze sprawdzi się również w przypadku łzawienia oczu na tle alergicznym, które często towarzyszy na przykład katarowi siennemu.   
Jest on jeszcze polecany w przypadku podrażnienia oczu, które może być wywołane różnymi czynnikami zewnętrznymi, jak na przykład dymem papierosowym czy promieniowaniem słonecznym.

Godny podkreślenia jest także kojący wpływ świetlika na zmęczone oczy, a wiem z doświadczenia, że to bardzo częsta dolegliwość w dzisiejszych czasach. No cóż... nastała era komputerów, na czym niestety cierpią najczęściej nasze oczy. Ale nie tylko o komputer tu chodzi. Często także przebywanie w sztucznie oświetlonych pomieszczeniach, oglądanie TV, czy długie czytanie daje się we znaki. Ja np. uwielbiam usiąść, zwłaszcza wieczorem, kiedy dzieciaki już zasną, nad jakąś dobrą książką ;) 

Warto więc przy wszelkim objawach zmęczenia oczu pamiętać właśnie o świetliku.

Jak prawidłowo sporządzić odwar z ziela świetlika?
Wystarczy zalać ziele świetlika (1 łyżkę) 1 szklanką letniej wody. Całość należy gotować na niewielkim ogniu, nie dopuszczając do wrzenia około 5 minut, a następnie odcedzić i odwar gotowy. Jeśli użyjemy go do przemywania oczu, warto posłużyć się w tym celu jałowymi gazikami. 

W aptekach nabyć można także gotowe preparaty ze świetlika w postaci kropli do oczu. Chyba największą popularnością cieszą się od dawna krople "Świetlik (Euphrasia)" z firmy Decymal. Jest to preparat homeopatyczny, ale naprawdę dobrze sprawdza się przy wszelkich podrażnieniach oczu. Koszt to niecałe 10 zł za opakowanie 5 ml, a więc bardzo przyzwoicie. Pamiętać jednak należy, że z racji na brak konserwantów w składzie, krople można używać maksymalnie 10 dni po otwarciu pojemnika. Zwracam na to uwagę, bo wiem, że nie zawsze pacjenci czytają ulotki, bądź napisy na opakowaniu, a farmaceuci też czasem zapominają poinformować.

Dla tych, którzy nie uznają homeopatii, alternatywą mogą być krople "ZUMA świetlik plus", których reklama jakiś czas temu pojawiła się w TV. Poza wyciągiem ze świetlika zawierają one w składzie dodatkowo wyciąg z rumianku o działaniu przeciwzapalnym, a także wyciąg z chabra bławatka oraz oczaru wirginijskiego. Cena podobna, bo niecałe 10 zł, ale za większe opakowanie - 10ml. Z racji na substancje konserwujące w składzie, krople "ZUMA" są bardziej ekonomiczne, bo można je używać do 30 dni po pierwszym otwarciu pojemnika.

Na koniec jeszcze chciałabym wspomnieć o tym, że działanie świetlika nie ogranicza się tylko do narządu wzroku. Ziele świetlika działa także żółciopędnie, pobudza wydzielanie soków żołądkowych oraz reguluje trawienie. Napar z ziela świetlika może być więc stosowany wewnętrznie, także przy schorzeniach układu pokarmowego, zaburzeniach trawienia czy przemiany materii.

Warto również przeczytać:

Koper włoski

Szałwia lekarska

Pierwiosnek lekarski